De manier waarop je over het strand loopt
Los zand – Reinier Bresser – Gibbon Books – 133 blz.
Vanaf het moment dat Gustaaf Vogel hoorde dat zijn zusje Fanny was verdronken, wist hij dat hij niet langer in Londen als trader wilde blijven werken. Hoe succesvol hij ook was en hoeveel geld hij er ook mee verdiende, hij ging terug naar Nederland. En hij zou er blijven. Niet omdat Fanny was verdronken, en niet omdat hij heimwee had, maar er was opeens zo’n verlangen naar de zee, het zand en het strandpaviljoen uit zijn jeugd. De eeuwige eenzaamheid die hem paste als een oude jas had hem plotseling keihard om zijn oren geslagen. En daar moest hij iets mee.
Gustaaf is net als in Strandvogel, het vorige boek van Bresser, nog altijd onhandig, hoekig in relaties met vrouwen, met zijn vader, met zijn zoon en daarnaast is er de eenzaamheid die tevens gepaard gaat schuldgevoel.
Terug op het strand van zijn jeugd zoekt hij zijn jeugdvriend Gabor op die de strandtent van zijn ouders heeft overgenomen, vader is geworden en gelukkig lijkt. Gabor is een van de weinige mensen die oprecht blij voor hem is dat hij zo goed geboerd heeft. Gustaafs beste vrienden Maud en Edzard bij wie hij altijd binnen kon vallen wanneer hij even terug was in Nederland, zijn afstandelijk, lijken hem zijn rijkdom kwalijk te nemen wanneer hij ze vertelt dat hij een prachtig pand vlak bij het strand en bij hen heeft gekocht.
‘Het is jouw geld, Gustaaf, jij moet er wonen. Als jij denkt dat je daar gelukkig wordt.’
Wanneer hij aan het eind van de avond beschonken naar huis wandelt, beseft hij dat hij zijn beste vrienden kwijt is. Maar hij beseft ook: Edzard en Maud kunnen de boom in.
Hij gaat wekelijks bij zijn vader in het verzorgingshuis op bezoek maar hun gesprekken nemen af. Vader is net zo hoekig en onhandig als de zoon, maar de Gustaaf neemt het hem niet kwalijk. Praten is sowieso niet zo gemakkelijk. Zijn eigen zoon (die hij vaak opzoekt in zijn restaurant), vertelt hem ook niet alles, maar ook daar heeft Gustaaf inmiddels vrede mee.
Om toch iets te doen te hebben start hij een nieuw project met een Amerikaan en een Japanse, dat veelbelovend begint en uiteindelijk op niets uitloopt. Hij belt Vera, de vrouw die hij voor het eerst zag bij de uitvaart van zijn zusje en met wie hij precies een jaar later eenmalig het bed deelde om vervolgens niets meer van zich te laten horen. Hij spreekt op het strand met haar af en benoemt dat het precies twee jaar geleden was dat hij haar voor het eerst zag bij de uitvaart van zijn zusje. Dat het precies een jaar geleden was dat ze samen het bed deelden, zegt hij niet. Hun vriendschap blijft.
Reinier Bresser weet, net als in Strandvogel, melodrama te vermijden. De ingetogenheid van verlies en herinneringen raakt en zorgt bij de lezer voor herkenbaarheid.
Los zand is een prachtig melancholisch rouwproces. Niet alleen met betrekking tot Fanny, maar Gustaaf neemt ook, (eerst nog onbewust) afscheid van een bepaalde levensstijl, van bepaalde mensen en van bepaalde vriendschappen. Zijn eenzaamheid en zijn hoekigheid heeft hij leren omarmen. Zonder schuldgevoel. ‘Het zij zo.’
Elke dag wandelt hij vanaf zijn huis naar het strand, leeft zijn leven tevreden en zonder risicoprofiel. ‘Misschien dat leeftijd ook hieraan kon worden afgelezen: de manier waarop je loopt over het strand.’
Soms kijkt hij samen met Gabor naar de zee.
… het is een zee die ze nog kennen van vroeger…
Boek bestellen!
