Een spoor van dood en verderf

De kraamhulp – Esther Verhoef – Anthos – 329 blz.

Een goed boek of een goede film moet zich in één zin laten samenvatten. Hoe zou De kraamhulp kunnen worden omschreven? Vrouw zint wraak op andere vrouw om wat haar in het verleden is aangedaan. Zoiets zou het kunnen zijn, al dekt het de lading niet helemaal. De plot en de aanleiding is ingewikkeld, te ingewikkeld als je het mij vraagt. Hennequin Smith – de kraamhulp – is de hoofdpersoon van dit boek en ze is een psychopaat. Als lezer voel je meteen aan dat er iets niet klopt aan deze vrouw. De moeder van de kraamvrouw zegt dit ook enkele malen(iets te vaak), maar dat schijnt niet tot de anderen in het kraamgezin door te dringen.

Ook Miriam de Moor, een politiefunctionaris uit Rotterdam voelt nattigheid, nadat haar broer, met wie Hennequin getrouwd was, is overleden. Hij is van de trap gevallen. Zij verdenkt Hennequin, maar kan niet hardmaken dat zij de dood van haar broer op haar geweten heeft. Uiteraard mag Miriam zijn dood niet onderzoeken, omdat het een familielid betreft, maar ze laat zich niet weerhouden en gaat in haar vrije tijd de gangen van Hennequin toch na.
Ze komt erachter dat ze helemaal geen Hennequin Smith heet, maar Catherina Kramer en ontdekt een spoor van verdwenen en gestorven personen in haar verleden. Zo’n plot zou heel goed passen in een Amerikaanse thriller, maar geeft het in de Nederlandse setting meteen iets ongeloofwaardigs. Ik vind het ook een zwaktebod om een verhaal spannend te maken door een spoor van doden en vermisten op te voeren.

Hennequin weet op slinkse wijze, als kraamhulp, het gezin van Didi en Oscar binnen te dringen op het moment dat hun eerste baby, Indy is geboren. Didi heeft tijdens haar zwangerschap aan bekkeninstabiliteit geleden en heeft daar nog steeds last van. Ze is bijna invalide en geheel afhankelijk van de verzorging door Hennequin. Oscar, die aanvankelijk de baby helemaal niet wilde, gedraagt zich ongeïnteresseerd naar zowel Didi als de baby. Hij laat zich dan ook gemakkelijk door de mooie, blonde kraamhulp verleiden. Dan volgen enkele gruwelijke scènes, zoals die waarin Hennequin het pasgeboren kindje onder water houdt. Ook het hardhandig kolven en het slechte verzorgen van de baby, waardoor het kind veel huilt, bezorgen de lezer een onaangenaam gevoel. Toch werd het verhaal voor mij nooit echt spannend. Daarvoor weet je als lezer van het begin af aan al te veel.

Natuurlijk wordt ook dit boek door Anthos weer aangeprezen als een ‘literaire thriller’. Een thriller is het op sommige momenten, maar literair is het boek niet. De zinnen zijn kort en helder, maar Verhoef doet niet veel moeite om de dingen bijzonder of beeldend op te schrijven, ook de karakters zijn niet echt uitgediept. Dat is in dit genre misschien ook niet nodig, omdat de lezers(voornamelijk lezeressen) dit ook niet verwachten. Ze willen een boek dat goed loopt, spannend is en je meesleept tot de laatste bladzijde.
Voor de mannelijke lezers(zoals ik) wordt er in het boek teveel gekeuveld over vrouwen- en babydingen.
Het is knap zoals Verhoef de plot heeft bedacht, maar ik vond hem niet erg realistisch. Ook jammer is dat je al meteen weet dat Hennequin niet deugt. Het enige wat tot op het laatst onduidelijk blijft, is waarom ze dit allemaal doet. Als je dat wilt weten, moet je De kraamhulp gaan lezen.

Pieter Feller