Een warm en gevoelig kinderboek
Vlieg! – Marco Kunst – Lemniscaat – blz. 151
Marius is de jongste zoon in een doodgewoon gezin. Papa is piloot, hij werkt vaak en als hij thuis is, is hij moe en kan hij weinig verdragen. Vooral niet van zijn jongste die een totaal ander karakter heeft dan de vader. Dan is er Marius’ oudere broer Pieter: sportief, stoer maar wel geniepig, want hij kan liegen dat het barst. Het gaat goed tussen de broers als Marius doet wat Pieter wil. Moeder wil geen ruzie en neemt het niet vaak voor Marius op als hij wordt vermalen tussen papa en Pieter. Want wat verzucht papa vaak dat Marius ‘normaal’ moet doen, net zoals Pieter. Maar Marius is een dromer en trekt zich dingen erg aan. Vooral dat ‘normaal doen’ zit hem dwars. Dat is niet zo gek als je weet dat vlakbij het huis van zijn opa, die net buiten het dorp in een huis in de duinen woont, Vreugdendal staat, “het gekkenhuis”, zoals de mensen in het dorp zeggen. Marius is graag en veel bij zijn opa, want daar kan hij zijn gedachten en hersenspinsels kwijt.
Marius maakt heel gewone kinderdingen mee: een dagje naar het strand met zijn ouders en Pieter, een vlieger maken met opa die meteen neerstort bij het oplaten ervan, met zijn vriendjes en hun vader een avond naar de sterrenwacht gaan. Net als opa is Marius gefascineerd door de sterren.
Met één ding heeft Marius een probleem. Hij loopt niet graag langs Vreugdendal omdat hij vindt dat de bewoners ervan zo vreemd bewegen en naar onzichtbare dingen staren. Het bangst is hij voor een man met handen als kolenschoppen. Als ze na een dagje strand langs het tehuis lopen, herinnert Pieter hem aan Vogelpoep, een jongen die een paar maanden bij Pieter in de klas heeft gezeten. De jongen werd gepest op school en volgens de verhalen heeft hij een tijd in het gekkenhuis gezeten. Sinds hij terug is, gaat hij iedere dag met een busje naar een andere school.
Op een dag haalt Evert, een jongen uit Pieters klas, Marius over om voor hem op wacht te gaan staan bij het opzichtershuis, een in verval geraakte woning. Terwijl Evert beneden rondsnuffelt, stuurt hij Marius naar de eerste verdieping om daar hetzelfde te doen. Zijn conclusie is dat het vooral een vieze bende is met veel oude troep. Op het moment dat hij terug naar beneden zal gaan, komt hij oog in oog te staan met Vogelpoep. Marius begint te roepen om Evert te waarschuwen en dat is het teken voor Vogelpoep om achter hém aan te gaan. Gelukkig voor Marius zakt de grote, dikke jongen tot halverwege door de houten vloer zodat Marius kan ontsnappen. Pas veel later, terug in het dorp, wil hij iemand waarschuwen. Dat is niet meer nodig, merkt hij al snel, want hij komt de jongen tegen. Die roept: Ik zal jullie wel krijgen, ik ken jullie familie wel! Tegenover opa durft Marius te bekennen hoe bang hij voor Vogelpoep is. Die weet precies wat zijn kleinzoon bedoelt, hij heeft in zijn kindertijd ook iets dergelijks meegemaakt maar dan nog een graadje erger. Want opa was degene die een manke, niet zo snuggere jongen, zijn bijnaam gaf.
Vlieg! is een warm en gevoelig kinderboek dat stemt tot nadenken. De meeste gebeurtenissen zijn klein en daardoor zo herkenbaar. Tegelijk zetten die kleine dingen soms grote zaken in werking, meestal totaal onbedoeld.
In mooie taal geeft Kunst aan hoe dat voelt. Als Marius op een herfstochtend wakker wordt, hoort hij mama de trap aflopen. Of papa thuis is, weet hij niet. ‘Soms is het net of alles een beetje uit elkaar valt als je groter wordt.’
De schrijver beschrijft de meeste personages heel genuanceerd. Alleen de moeder en Pieter, de oudste broer, blijven zoals ze waren. Maar de vader blijkt aan het einde toch anders in elkaar te zitten dan Marius had verwacht.
Een kinderboek dat zeker ook voor volwassenen de moeite van het lezen en herlezen waard is!
