Hartverscheurend droevig
Dankbare kinderen huilen niet – Monique van Roosmalen – The House of Books – 238 blz.
Mieke is zes jaar oud als haar ouders besluiten dat ze het beste naar een blindeninstituut kan gaan. Ze heeft albinisme en is slechtziend. Normaal functioneren op school gaat niet door haar te slechte zicht. Miekes ouders proberen de kostschool zo positief mogelijk af te schilderen, maar Mieke ontdekt al heel gauw dat haar ouders het helemaal mis hebben. Ze durft dat echter niet aan te geven, want ze is bang dat ze dan ondankbaar wordt gevonden. De kostschool is immers heel erg duur en ze heeft allemaal nieuwe kleren gekregen. Maar de nonnen in het instituut zijn bij lange na niet allemaal aardig en soms zijn ze zelfs gemeen en hardvochtig. Lijfstraffen zijn geen uitzonderingen. Miekes enige troost is haar pop.
“Mijn papa en mama hebben zich vergist. Het is hier niet fijn. We gaan gewoon weer naar huis,” zegt ze tegen haar pop. Maar dat gaat natuurlijk niet.
Als Mieke zich goed gedraagt, mag ze af en toe naar huis. Haar ouders mogen de eerste tijd niet op bezoek komen en ze mag niet met haar ouders telefoneren. Een verschrikking voor zo’n jong kind. Mieke heeft heimwee en vindt het verschrikkelijk in het instituut. Gelukkig krijgt ze vriendinnen, met wie ze haar jeugd op een zo plezierig mogelijke manier gaat doorbrengen. Haar schoolprestaties zijn niet altijd even goed en ook daarvoor wordt ze gestraft. Ze voelt zich diepongelukkig.
Al gauw beseft Mieke zich dat ze nergens meer echt bij hoort: op den duur gaan haar vriendinnen van school en thuis is er niet meer echt een plek voor haar. Ze is het ontgroeid. Wanneer de nonnen eindelijk minder streng lijken te worden, is Mieke al in haar tienerjaren. Op het moment dat haar laatste vriendinnen dan het instituut verlaten, weet ze niet meer wat ze moet doen. Waar moet ze heen? Ze neemt een voor haar onvermijdelijk besluit.
Monique van Roosmalen heeft met deze debuutroman een prachtig verhaal geschreven, deels gebaseerd op haar eigen ervaringen en deels gefantaseerd. Ze weet de gedachten van Mieke heel goed weer te geven en het verhaal wordt beschreven door de ogen van een jong kind. Hartverscheurend mooi en zielig, verdrietig en ontroerend. Wat heeft zich in dit soort instituten allemaal afgespeeld, vraag je je af. Waarom werden kinderen zo gehersenspoeld door nonnen? Waarom mochten ze geen plezier meer beleven en moest alles streng en sober. Dankbare kinderen huilen niet geeft een indringend beeld van die jaren. Gelukkig gaat het er in deze tijd heel anders aan toe en zijn dit soort wantoestanden voorgoed verleden tijd.
