Leven en liefde in wereld van klassenverschil
Een huis met zeven kamers – Alma Post – De Onderstroom – 255 blz.
Toen schrijfster Alma Post geboren werd, woonden haar ouders ‘in’, vanwege de woningnood na de Tweede Wereldoorlog. Ze hadden twee kamers op de bovenverdieping van een echtpaar vlakbij Rotterdam. Na vijf jaar kregen ze een driekamerwoning in een nieuwbouwwijk, en de familie Post was zielsgelukkig. Alma zat echter op een montessorischool met rijke klasgenoten die woonden in hun mooie villa’s. Het verschil was moeilijk in te halen en besloeg haar hele leven: taalgebruik, kennissenkring, wasgelegenheid, vakantie, etc. Alma Post is opgegroeid in een wereld vol klassenverschil, en dit is dan ook de kern van haar boek Een huis met zeven kamers.
Vertaalster Erin leeft na haar scheiding redelijk tevreden in haar Amsterdamse flat. Aan mannelijke aandacht geen gebrek, maar de ware metgezel voor de tweede levenshelft is er nog niet bij. Bovendien wil ze iets uitzoeken. Het heeft te maken met haar jeugd, en de ongelukkige jaren die ze sleet op de elitaire school, waar haar eenvoudige, maatschappijkritische ouders haar naar toe stuurden. Goed gesitueerde Pieter lijkt de oplossing voor beide kwesties in haar leven. Wederzijds verlangen stuwt de verwachtingen hoog op. Maar een sprookjeseinde wil ze niet. Ze zoekt iets anders. Dieper, verder, principiëler. Ze wil weten of Pieter aan die eisen kan voldoen, en gaat op zoek naar het antwoord.
Een huis met zeven kamers komt langzaam op gang. Het boek begint met een schoolreünie, waar Erin enorm veel mensen tegenkomt en bespreekt in haar hoofd en veel voor- en achternamen de revue laat passeren, maar waar weinig interessants gebeurd. Wat je moet onthouden: Erin voelt zich eigenlijk niet succesvol genoeg voor de reünie, Hanna is Erins beste vriendin uit haar schooltijd, Hanna’s broer Jaap is vrijgezel en Erin omtmoet Pieter, die haar bekent dat hij vroeger verliefd op haar was. Alle andere namen mag je als lezer onmiddellijk weer vergeten.
Daarna begint het verhaal pas echt. Erin en Pieter zijn 60-plussers die terecht komen in een puberaal paringsritueel. Ze daten, voelen de onzekerheid en laten zich leiden door lustgevoelens. Dit beslaat een groot deel van het midden van het boek. Erin en Pieter worden verliefd en hebben het zelfs al dromend over een toekomst samen, over het leven in Pieters familiehuis met zeven kamers. Op zich prima om te lezen als je van chicklits houdt, maar als je wil weten waar het verhaal naartoe gaat, moet je nog even doorlezen.
Maar dan komt het slot van het boek, en daar is waar het boek echt boeiend wordt. Erin past niet in het wereldje van Pieter. Hij schaamt zich voor haar tegenover zijn succesvolle vrienden. Het is na al die jaren toch weer het verschil in status dat Erin de das omdoet. Pieter is niet de man die Erin dacht dat hij was, hij laat toch anderen te veel zijn leven bepalen.
Waar Erin in het eerste deel van het boek al een hekel heeft aan de omhooggevallen types op haar oude school, lijkt de afgunst door de relatie met Pieter minder te worden, maar de haat laait tenslotte weer helemaal op. Erin gaat een bepaalde ontwikkeling door en leert zichzelf beter kennen, en ze leert tevreden te zijn met wat ze heeft. Kort door de bocht: Pieter kan door de stront zakken!
In principe heb ik zelf niets met klassenverschillen. Hoewel ik als kind uit een arbeidersfamilie op school zat met rijkeluiskinderen, was ik daarin zeker niet de enige. Er was geen echte groepsvorming op basis van geld en status. Tegenwoordig krijgt iedereen redelijk dezelfde kansen, al zal er nog tijd nodig zijn voor de netwerken van verschillende groepen zich echt gaan mengen.
Felice Beekhuis
