Moord en wisseltrucs in de Vuelta

De fatale etappe – Vergelding in de Vuelta – Hans van Hartevelt – In de Knipscheer – 308 blz.

De droom van iedere wielrenner is het winnen van een grote etappekoers, de Giro d’Italia, de Tour de France of de Ronde van Spanje (Vuelta). Een nog groter verlangen is het winnen van alle drie. Dat heeft al een aantal renners bereikt. De grootste van hen is Eddy Merckx.  Wat tot nu toe niet gepresteerd werd, is het winnen van deze drie rondes in één jaar. Hartevelt staat op het punt om het in zijn nieuwste boek, de thriller De fatale etappe wél te laten gebeuren. Deze glorie zou dan op naam komen te staan van rode truidrager Miquel Muñoz van de Mexicaanse ploeg La Tienda de Salud. Zijn belangrijkste steunpilaar in de ploeg is zijn tweelingbroer Marco, een echte ‘klimgeit’ die dan ook in het bezit is van de bolletjestrui en op de tweede plaats in het algemeen klassement staat. Samen dragen ze de bijnaam: de M&M’s.

Het is vanzelfsprekend, dat die stand en de vele overwinningen van de broers in eerdere wedstrijden de nodige jaloezie bij de ploegleiders en de renners opwekt. Sterker nog, men verdenkt de M&M’s, en met hen hun ploeg, van bedrog. Was de winnaar wel Miquel of was het Marco? Niemand uit de ploeg is ooit betrapt op het gebruik van verboden middelen. Maar iedereen is het erover eens dat drie rondes in één jaar winnen onmogelijk is. Dus moet er wel van bedrog sprake zijn. “Met alleen hard fietsen win je geen koers”.

De ploegleiders van drie Nederlandse, een Belgische en een Duitse ploeg gaan in conclaaf – wat zeer ongebruikelijk is – om te brainstormen of er wat aan te doen zal zijn. Tegelijkertijd blijkt dat het tussen de broers en de ploegleiding niet zo erg botert. De grote baas van de ploeg, El Jefe uit Veracruz, is van plan een vrouw, Esma Meseguer, in de mannenploeg op te nemen. Zij heeft daartoe van de wielerunie dispensatie gekregen, omdat ze bij de dames zowat elke wedstrijd won. Dit stuit op fel verzet van Marco – en later ook bij Miguel – die denkt aan de kant gezet te worden.

Nu zijn alle elementen voor een spetterende thriller voorhanden. De meest bizarre scenario’s passeren de revue. De verdachtmakingen vliegen de lezer om de oren. En daarbij komen ook nog eens de bedenkingen van de M&M’s aangaande hun behandeling door de ploeg, waarbij ze aan experimenten in het lab werden onderworpen. Weten de ploegleiders een methode te vinden om de broers te stoppen. Wordt het geweten van de broers de scherprechter? De emoties laaien zeer hoog op! Wel kan verklapt worden dat er een politieonderzoek komt met Santos Escartin en Leticia Gil Parra als hoofdpersonen.

Misdaadboeken die zich in de sportwereld afspelen zijn niet uniek. Ook zijn er over diverse wielergrootheden een aantal biografieën verschenen. Maar een thriller in de wereld van de wielersport is zeldzaam. Hans van Hartevelt vond kennelijk dat dit nu maar eens moest veranderen. Aangezien hij zelf ook een liefhebber van fietsen is, weet hij van wanten en begrijpt veel van het wielerjargon. Dat gebruikt hij zeer regelmatig, legt het ook uit en hij weet de sfeer in dat wielerwereldje perfect te verwoorden. Eén term speelt in de plot een grote rol: “skoekeloen”. Het wordt geïntroduceerd door Marc Kapitein, de ploegleider van de Belgische ploeg. De lezer zal er snel achter komen dat ook anderen ervan op de hoogte zijn.

Ligt het perspectief in het begin van het boek bij ploegleiders en in iets mindere mate bij renners, daarna gaat het over op de politiemensen. Aangezien Santos geen wielersportkenner is, helpt zijn collega hem allerlei woorden en gebruiken, die aan die sport eigen zijn, te begrijpen. Leuke keuze van Van Hartevelt om met deze persoon, Leticia Gil Parra, een voormalig wielrenster, op de proppen te komen. Deze dame is niet gefingeerd, maar is echt een sportvrouw die ooit tweede werd tijdens het Spaanse kampioenschap. Of ze ook werkelijk bij de politie terechtgekomen is, is onbekend. Een klein puntje in dit verband: hun namen worden nogal verwarrend gebruikt. Of alleen de functie (hoofd)commissaris en (hoofd)inspecteur, alleen de voornamen of achternamen en soms een combinatie daarvan.

Nu we het toch over namen hebben – de auteur maakt gebruik van echte en gefingeerde namen. Er heeft nooit een Mexicaanse ploeg aan de Vuelta deelgenomen, de naam Muñoz komt niet in het wielerpeloton voor. Wel zien we bekende wielrenners genoemd worden, zoals Valverde, Vinokoerov, Bruyneel enz. Ook gebruikt hij namen die tot renners te herleiden zijn: Fabian (Aru), Thomas (De Gendt). De naam van een ploegleider, Eric Breukhoven lijkt sterk op Eric Breukink en staat John Degenkolb model voor John Kolbschreiber?

De auteur is op z’n best wanneer hij de gevoelens van renners beschrijft. Het beste voorbeeld daarvan is de ‘gedachtegang’ van Marco tijdens de slotklim naar Les Praeres. – Deze etappe lijkt sterk op de veertiende etappe van de Vuelta in 2018. – Ook de harde, soms meedogenloze wereld waarin de renners zich bevinden doet hij perfect uit de doeken. Het lijkt er zelfs sterk op dat Van Hartevelt met zijn boek niet alleen een thriller schrijft, maar ook een aanklacht indient tegen de soms ongeoorloofde praktijken in de wielerwereld. Hij analyseert niet alleen die wereld, maar ook die van de marketingstrategieën van de grote sponsors. Als financieel gewin uitgaat boven het welzijn van renners is er iets goed mis.

Hans van Hartevelt heeft een ‘inside’ kijk gegeven op de wielerwereld en daarmee een waardevolle bijdrage geleverd aan de sportboekerij, zeker als je de roman leest met het bovenstaande in het achterhoofd.

Kees de Kievid