Moord leidt tot moord

De moorden op Kingfisher Hill – Sophie Hannah – vertaling: Bill Oostendorp en Joost van der Meer – The House of the Books – 285 blz.

De vierde Poirot-roman, gebaseerd op de boeken van Dame Agatha Christie en geautoriseerd door haar erven, speelt zich grotendeels af op één van die typisch Engelse exclusieve landgoederen met een majestueus landhuis. De beroemde detective is gevraagd om opnieuw zijn kleine grijze cellen in werking te zetten om een moord op te lossen. Het handelt om een lastige en delicate puzzel, zo een die alleen kan worden opgelost door de getalenteerde Belgische detective.

Op een koude, donkere februarimiddag in 1931 staan tweeëndertig mensen te wachten op een speciaal voor hen besproken (luxe) bus van de Kingfisher Bus Company. Onder hen Hercule Poirot en zijn vriend, rechercheur Edward Catchpool, de verteller van het avontuur. Dertig weten wat het doel van de trip is en twee niet: een baby en Catchpool, die al enigszins geïrriteerd is. Dat wordt alleen maar erger als vlak voor het vertrek Poirot hem een papier in zijn handen drukt: de spelregels van het bordspel Peepers. En Catchpool heeft een hekel aan bordspelen! Het is uitgevonden door de eigenaar van het landgoed, Richard Devonport en moet uitgeprobeerd worden.

Poirot weet als enige dat het bordspel slechts een dekmantel voor de werkelijke aanleiding van het bezoek aan Kingfisher Hill is. Devonport heeft hem onder strikte voorwaarde van geheimhouding uitgenodigd om de onschuld aan moord door zijn verloofde, Helen Acton, op zijn broer Frank, de vroegere verloofde van Helen, te bewijzen. Zij is al veroordeeld en haar wacht de strop!

De lezer die had verwacht getuige te moeten zijn van een slaapverwekkende busreis, komt bedrogen uit. Al aan het begin van de reis worden we geconfronteerd met een vrouw die getypeerd wordt als “een jonge niet onaantrekkelijke vrouw met een onaf gezicht”. Zij beweert dat de stoel die haar is toegewezen voor haar dood zal zorgen. Door een (nu nog) onbekende man is haar verteld, dat degene die op die stoel gaat zitten, vermoord zal worden.

Poirot ruilt ter geruststelling van zitplaats met haar – hij krijgt daar later een geheimzinnig briefje over. Onderweg vertelt een andere vrouw aan Poirot dat zij iemand vermoord heeft en er mee weg is gekomen. Vanzelfsprekend treedt nu het brein van Poirot in werking, evenals dat van Catchpool. Die komt al direct met een idee, dat afgezien van een belangrijke fout toch van veel waarde kan zijn. Poirot doet het af als onzin.

Zo rolt de bus onderweg naar een avontuur waaraan onze detective nog een hele kluif zal hebben. Complexe gebeurtenissen, complexe (familie) verhoudingen, complexe verbanden en ook nog een dodelijk slachtoffer gaan de komende bladzijden voor de broodnodige spanning en verrassingen zorgen.

Poirot en dus ook de lezer zullen zich al deducerend een weg moeten banen door een doolhof aan misleidingen en aanwijzingen. De scherpzinnigste lezers zullen, gebruikmakend van de correcte indicaties, tot de oplossing van de zaak kunnen komen. Dat was gebruikelijk in de puzzels die Agatha Christie aan haar lezers voorlegde en dat doet Hannah dus ook, een kleine uitzondering daargelaten: de connectie tussen twee personen komt eigenlijk uit de hemel vallen. Wat de auteur toevoegt aan de knap geconstrueerde plot van deze ‘whodunit’ is een ‘whydunit’.  De reden waarom diverse gebeurtenissen plaatsvinden lijdt namelijk nogal eens tot de manier waarop ze plaatsvinden. Dat geeft een prettige extra dimensie aan het verhaal.

Het lijdt geen twijfel dat deze en de drie eerdere Poirot-romans van Hannah geen imitaties of zelfs navolgingen van Christie zijn. De auteur creëert haar eigen stijl, die dus duidelijk moderner is. De tijd en de locaties waarin Christie haar verhalen laat afspelen is dezelfde gebleven. Het aantal personages is iets toegenomen, evenals het tempo. De plot is complexer, met meer details: met weemoed kunnen lezers terug denken aan Moord in de Orient Express en Moord op de Nijl. Poirot is echter (grotendeels) zichzelf gebleven.

We kunnen ons afvragen of Christie hem ooit in een touringcar zou hebben laten zitten. Ook is zijn bewondering voor de twee honden van één van de verdachten iets wat we niet bij haar zouden aantreffen. De behandeling van zijn kompaan Catchpool is mogelijk nog neerbuigender dan hij vroeger Hastings benaderde. En dat is onterecht. Als de lezer de oplossing te weten is gekomen, blijkt dat Catchpool een betere rechercheur is dan gedacht. Hastings zorgde meestal met een toevallige opmerking dat er een vonkje oversloeg naar de grijze celletjes van Poirot. Nu had Poirot iets beter naar Catchpool moeten luisteren! Hij is de verteller en dus zijn we bekend met zijn gedachten, terwijl die van Poirot uitsluitend naar voren komen wanneer hij iets zeker weet.

De lezer die deze Poirot-roman van Hannah als eerste leest, zal misschien te verrast zijn. Dus is het aan te raden eerst een van de voorgaande delen te lezen en dan speciaal Het mysterie van de drie kwarten, waarvan u op deze website een bespreking kunt vinden.

Kees de Kievid