Onderhoudende avonturenroman
Phoenix – Bert Wagendorp – Pluim – 397 blz.
In 1847 is Abel Sikkink acht jaar oud, als hij met zijn ouders, broertje en twee zusjes van Winterswijk naar de kleine plaats, Sheboygan, in Wisconsin vertrekt. Plaatsgenoot en vriendje Kalle Brommelstroete zit op dezelfde boot als hij naar Amerika. De reis is van tevoren betaald en geboekt, maar toch zijn er problemen die ervoor zorgen dat Abel en zijn familie uiteindelijk met een andere boot dan was afgesproken was Lake Michigan oversteken. De familie Brommelstroete, met aan het hoofd vader Benjamin, kiest voor een ander schip, omdat zij de Phoenix waarmee de Sikkinks afvaren, niet vertrouwen. Terecht, zo blijkt later, want de Phoenix vergaat en Abel is de enige overlevende van zijn familie. Het gezin Brommelstroete komt ongedeerd in Sheboygan aan. Abel wordt liefdevol opgenomen in het gezin van Pieter en Sylvia Souffrouw, maar is uiteraard een getraumatiseerde jongen. Gelukkig is er zijn vriendje Kalle om hem te troosten.
In zijn tienerjaren gaat Abel werken voor de lokale krant, de Sheboygan Nieuwsbode van Jacob Quintus, een blad dat in het Nederlands wordt gedrukt omdat het zich richt op de Nederlandse immigranten. Vriend Kalle raakt gefascineerd door de fotografie die naar Sheboygan wordt gebracht door de Fransman Claude Bizet. De kiemen voor een samenwerking tussen de journalist Abel en de fotograaf Kalle zijn gelegd en worden verder ontwikkeld door Wagendorp. Uiteindelijk blijkt Sheboygan natuurlijk te klein voor een carrière van de twee en ze belanden in New York. Kalle begint er een fotostudio en Abel gaat werken voor de New York Herald van krantenmagnaat James Gordon Bennet. Bennet is een van de vele bekende Amerikanen uit die tijd die opduiken in deze roman.
Veel oude foto’s en, wat uitzonderlijk is voor een roman, heel veel noten waarin wordt uitgelegd wat alle bekende Amerikanen die langskomen deden en waar ze voor stonden. Het was de tijd vlak voor de Amerikaanse Burgeroorlog en je was een voor- of tegenstander van de slavernij. Abel en Kalle staan aan de goede kant, maar James Gordon Bennet waait met alle winden mee, hij is een opportunist die artikelen plaatst die zijn lezers willen lezen. Abel kan niet te veel van mening verschillen met zijn baas en schippert een beetje met de stukken die hij voor de New York Herald schrijft.
Een tweede, heel belangrijke lijn is Abels zoektocht en onderzoek naar de ondergang van de Phoenix. Wat is er gebeurd in die nacht op 21 november 1847? Tussen de 190 en 250 passagiers verloren hun leven tijdens de brand op het schip op Lake Michigan. Waarom zat Abel met zijn familie op het schip, terwijl ze voor een ander betaald hadden? Was de bemanning dronken? Hoeveel reddingsboten waren er aan boord? Tussen de bedrijven door spreekt Abel personen die een licht op de zaak kunnen werpen.
Wagendorp heeft zich uitvoerig gedocumenteerd, heel veel boeken en vele krantenartikelen gelezen. Dat is bewonderenswaardig, maar die uitgebreide kennis schemert wel door het verhaal heen. Door de vele noten en foto’s word je als lezer wat geremd in de voortgang van het verhaal. Ondanks die kleine bezwaren is Phoenix een onderhoudende avonturenroman die zeker boeit. Het is een eerste deel van een trilogie en misschien dat in deel twee en drie, met wat minder noten, de vaart er wat beter in wordt gehouden. In die delen komt de Amerikaanse Burgeroorlog, die Abel en Kalle aan het eind van dit boek al gaan verslaan, nog meer aan bod en waarschijnlijk komen we te weten hoe de vork in de steel zit met de ondergang van de Phoenix.
