Ouderliefde
De vondeling – Eva Maria Staal – Prometheus – 262 blz.
Eva Maria Staal (Rotterdam, 1960) debuteerde in 2007 met de zeer succesvolle roman Probeer het mortuarium. Het boek werd bekroond met de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs en de Schaduwprijs. Het werd in verschillende talen vertaald. De vondeling is haar tweede roman.
Het verhaal speelt ten tijde van het sterfbed van Agnes’ vader met wie ze ooit een heel goede band heeft gehad. Zij was zijn prinsesje, maar op een bepaald punt in hun leven is de relatie verslechterd en Agnes weet niet hoe dat is gekomen. Hield hij nog wel van haar? Aan haar vader kan ze het niet meer vragen, want hij ligt in het ziekenhuis in coma en is niet meer aanspreekbaar. We volgen Agnes, haar broer Bart en hun moeder tijdens de laatste dagen van vader. We gaan ook terug in de tijd waarin Agnes getrouwd was met Ewald. Ze konden geen kinderen krijgen en kozen voor adoptie. Uit China haalden ze de vondeling Lima die intussen negentien jaar is.
We lezen dat Agnes in het begin moeite had om van Lima te houden. Ze voelde niets bij het magere scharminkel dat ze oppikten in een weeshuis in China. Ze schaamt zich daarvoor. Langzaam is de liefde toch gegroeid en Lima en zij hebben intussen een goede band.
Op een dag als Agnes, Bart en moeder een afspraak hebben met de behandelend arts van vader in het ziekenhuis, ontmoeten ze na lange tijd een oude buurvrouw, Neelie Geelman. Agnes is bevriend geweest met dochter Myrthe, een van de vijf kinderen van Neelie. De familie Geelman is/was heel gelovig en de jonge Agnes nam telkens verhalen over het geloof mee naar huis. Daar lieten ze het meisje een beetje begaan, totdat vader vond dat het genoeg was geweest en hij de invloed van de familie Geelman als een soort hersenspoeling begon te zien. In die periode is de kiem gelegd voor de verwijdering tussen Agnes en haar vader.
De beste stukken in het boek zijn die waar Staal haar vriendschap met Myrthe beschrijft en ook de periode in haar puberteit als ze na een hevige ruzie is weggelopen en een tijdje bij Keizer, een zwerver woont, die in een park in Rotterdam een ondergronds verblijf heeft uitgegraven. Minder interessant zijn de stukken waarin Agnes in de huid van haar vader kruipt en schrijft over zijn keeperscarrière.
Na vaders dood erft Agnes de smoking van haar vader. Daarin vindt ze een brief aan haar die hij nooit heeft verstuurd. Ze krijgt van haar moeder ook zijn oorlogsdagboeken die gaan over de tijd dat hij werd opgepakt voor de Arbeitseinsatz in Duitsland. Deze dagboeken komen op mij gestileerd over. In het dagboek is te lezen dat vader tijdens de oorlog een dramatische beslissing heeft moeten nemen. Een beslissing die hem een trauma heeft bezorgd dat hem zijn leven lang heeft gekweld.
In De vondeling lijkt Staal moeite te hebben om een vaste lijn in het verhaal aan te brengen. We lezen afwisselend stukjes vanuit het standpunt van Agnes en van Lima, er zijn de verzonnen stukjes van Agnes over vaders leven als keeper, er is het oorlogsdagboek, het sterven van vader, de adoptieperikelen rondom Lima en ook nog over de moeizame relatie tussen Ewald en Agnes en Lima. Het boek maakt een wat versplinterde indruk en de reden waarom vaders liefde opeens bekoelde, vind ik nogal vergezocht. Het lijkt erop dat Staal heeft geworsteld met de stof voor deze roman en dat heeft niet geleid tot een geheel bevredigend resultaat.
Boek bestellen!
