Over meerminnen en meermannen

Meerminnen verdrinken niet – Saskia Maaskant – illustraties: Vicky Maaskant – Standaard Uitgeverij – 213 blz.

Het verhaal begint op een veerpont, waar een jong meisje op weg is naar haar nieuwe familie in Bruinisse. In haar zak zit een boekje over meerminnen, het enige voorwerp dat ze heeft meegenomen en haar herinnert aan haar moeder. Janna Meerman woonde samen met haar ouders in Rotterdam. Haar vader overlijdt door een ongeval in de haven, en niet veel later sterft ook haar moeder in een psychiatrische kliniek. Tot die tijd woont ze bij haar buurvrouw Mientje, maar nu vertrekt ze naar een kinderloze oom en tante die ze nog nooit heeft gezien. Gelukkig klikt het met haar oom Wolfert meteen, en ook met haar opa en buurjongen Dies kan ze het goed vinden.

Haar tante blijkt echter een behoorlijk stugge vrouw te zijn, waardoor Janna zich een ongewenste gast voelt. Gelukkig blijkt Janna zich snel en gemakkelijk aan te kunnen passen aan haar nieuwe omgeving. Ze lijkt thuis te horen in Zeeland als een vis in het water. Maar of het met de stugge tante ook nog goedkomt? Op een dag besluit Janna zich te verstoppen in de mosselschuit, waarmee haar oom die nacht zal vertrekken.  Ze is liever op het schip bij haar oom dan bij haar tante, die het toch niet fijn vindt dat ze er is. Janna blijkt een pittig meisje te zijn dat zich niet op haar kop laat zitten. Zelfs niet door een stugge tante. Uiteindelijk blijkt het rouw te zijn, die hen verbindt. Op een nacht droomt Janna over een vreselijke storm. Een storm zo erg, dat de boten door de lucht vliegen. Op een zaterdag, in september, is Janna jarig. Ze is dertien jaar geworden en krijgt van iedereen cadeautjes, en van buurjongen Dies krijgt ze zelfs een heel bijzonder cadeautje: een zilveren mossel aan een ketting. En precies op die dag barst er een storm los. Een vreselijke storm.

Het boek bestaat uit korte hoofdstukken, waardoor het makkelijk leest. In het begin weet ik echter niet zo goed waar het verhaal heen wil. Het kabbelt een beetje voort, als een schip zonder bestemming. Uiteindelijk blijkt het te gaan over een meisje, dat een nieuw leven moet zien op te bouwen in een nieuw dorp, met nieuwe mensen, wat haar goed blijkt af te gaan. Soms treurt ze even om haar moeder, maar nooit erg lang. Er wordt weinig teruggeblikt naar het verleden, waardoor je de indruk krijgt dat Janna erg goed met haar lot weet om te gaan. Eigenlijk weet ze zich erg goed staande te houden, en wie weet helpen de uitzonderlijke omstandigheden, zoals de storm, haar wel om een plekje te veroveren in het dorp. Pas op het einde van het boek komt er dankzij de storm een beetje spanning in het verhaal, maar dan is het al afgelopen.

Wat dit verhaal zo bijzonder maakt, is dat het is gebaseerd op ware gebeurtenissen. Zo heeft de ramp in 1911, waarbij bijna de gehele mosselvloot vernield werd, echt plaatsgevonden. Ook heeft de schrijfster nog een aantal persoonlijke details aan het verhaal toegevoegd. Zo draagt ze het boek ook op aan haar opa ‘Boomdijk’. Dat moet toch wel heel erg bijzonder voelen om je boek op te kunnen dragen aan je eigen opa. Het boek heeft een prachtige cover, en ook de binnenkant van het boek heeft veel aandacht gekregen. Zo begint elk hoofdstuk met een kleine en gedetailleerde illustratie. Het is erg knap dat Saskia Maaskant echte gebeurtenissen heeft weten om te toveren tot een jeugdroman en het geeft het verhaal beslist meer diepgang, al had het verhaal zelf wat meer aandacht mogen krijgen. Het is bijzonder om een kijkje te kunnen nemen in het leven van Zeeuwen zo’n honderd jaar geleden en om te zien hoe anders het leven in die tijd was. Bovendien weet de schrijfster de gebeurtenissen zeer beeldend en treffend te vertellen, waardoor het verhaal echt tot leven komt.

Corine Gorter