Slim opgezette roman met verkeerde ondertitel
Hou het zakelijk – Bob Duijvestijn – Elikser Uitgeverij – 203 blz.
Bob Duijvestijn (1940) studeerde Duitse taal- en letterkunde in Utrecht en promoveerde in de Letteren en Wijsbegeerte in Gent. Meerdere publicaties staan op zijn naam op het gebied van Middelnederlandse letterkunde. Duijvestijn heeft jarenlang gewerkt als leraar Duits en was (mede-)auteur van verscheidene schooluitgaven voor het vak Duits. Hij publiceerde ook gedichten en korte verhalen. Hou het zakelijk is zijn romandebuut. Duijvestijn is getrouwd met schrijfster Hilda Schalk. De blurb van haar op de kaft van Hou het zakelijk is daarom misschien niet helemaal objectief, maar dat terzijde.
Willy Leemans(29), opgebrand in het onderwijs, heeft een nieuwe baan in het gemeentehuis van een Brabantd dorp. Willy’s hoofdtaak is het afwijzen van bezwaarschriften tegen de WOZ volgens een vaste standaard. Daarnaast is hij ingehuurd om Buhmann te ontlasten, het hoofd van de afdeling WOZ. Buhmann koestert van zichzelf een beeld van de grote regelaar en ziet zijn status weerspiegeld in de beroemde ets van Juan Miró, Le grand ordonnateur. De lezer kijkt met Willy mee achter de schermen van de bureaucratie, die haar praktijk bouwt op vaste regels, maar ook op het creatief gebruik van die regels. Als protegé verdedigt Willy in alle situaties de Grote Buhmann, een mix van ijdele dwingeland en leeghoofd. Daardoor loopt het met beiden niet goed af.
De ondertitel van het boek, ‘Satirische roman over de bureaucratie’ geeft wat mij betreft niet de kern van het boek weer. Natuurlijk krijgen we als lezer een beeld achter de schermen van een gemeentelijk proces, maar dat is niet waar het verhaal uiteindelijk om blijkt het draaien: het gaat om Willy. Willy komt vanuit een overspannen situatie, maar lijkt nog niet helemaal hersteld. Hij denkt nog vaak terug aan zijn tijd als leraar en raakt daarvan in de stress. Hij is nog niet helemaal de oude. Soms weet je ook niet goed of hij dingen daadwerkelijk meemaakt, of dat hij ze bij elkaar fantaseert. Vooral doordat sommige quotes zonder aanhalingstekens worden gezegd, is het niet altijd duidelijk of Willy hardop een gesprek voert of dat alles in zijn hoofd afspeelt.
De ondertitel geeft je van tevoren de indruk dat het een grappig boek gaat worden over de bureaucratie achter de schermen in een gemeentehuis, maar Hou het zakelijk is verre van dat. Het is een slim opgezette roman met diepgang.
Felice Beekhuis
