De strijd houdt niet op
Zwarte lieveling – Susanne Koster – Clavis – 263 blz.
Saskia is veertien als ze in een kindertehuis terechtkomt. Na jarenlange mishandeling door haar stiefvader weten haar oom en tante haar daar te krijgen. Het is moeilijk voor haar om zich veilig te voelen bij vreemden ook al hebben die het beste met haar voor. Haar zusje is al eerder uit huis geplaatst en sindsdien heeft ze daar geen contact meer mee. Ook mist ze haar stiefbroertje en moeder en het duurt lang voor ze iemand in vertrouwen durft te nemen. Ze wordt achtervolgd door haar gevoelens en herinneringen aan de periode met haar stiefvader. Die herinneringen komen op als kleuren, hoe enger hoe zwarter en ze besluit dat ze dit niet langer wil en knokt voor een eigen leven wat niet meer onder invloed is van de man die haar leven heeft verwoest.
Naast de demonen uit haar verleden moet ze ook opboksen tegen de onderlinge spanningen tussen de meisjes in het tehuis en de vooroordelen van de buitenwacht. De mensen denken vaak negatief over meiden in zo’n kindertehuis wat een behoorlijke deuk in je toch al lage zelfwaarde kan geven. Maar Saskia gaat toch die strijd aan om te bewijzen dat ze niet de mislukkeling is die haar stiefvader voor ogen had.
Ik heb Zwarte lieveling net als het vorige boek van Susanne Koster, in één ruk uitgelezen. Dit komt niet alleen door de thema’s die ze op deze manier bespreekbaar maakt, maar ook door haar zeer prettige schrijfstijl. De zinnen komen binnen en het verhaal loopt goed door. Verder heeft het boek een mooie hardcover waarbij het meisje op de kaft je aanstaart met grote ogen vol verdriet en ongeloof. Een cover die prima bij het verhaal past. De titel past ook bij het verhaal. Als je niets van de inhoud zou weten zou je misschien je bedenking erbij hebben, maar bij het lezen zou die bedenking snel weg zijn. Het zwart staat voor de donkere herinneringen die elke keer binnenkomen maar ook voor de outcast die de hoofdpersoon is voor haar stiefvader.
Hoewel Saskia en haar situatie fictief is en volledig verzonnen is door de schrijfster is het verhaal wel op waarheid gebaseerd. Kindermishandeling komt nog steeds in alle gradaties voor en ook vandaag de dag komen de daders er vaker mee weg dan dat ze bestraft worden en daar zijn eigenlijk geen woorden voor. Iets wat al kippenvel geeft voor je aan zo’n boek begint.
De schrijfster weet heel realistisch het verhaal te vertellen waardoor er soms tranen in je ogen schieten als je leest wat Saskia en haar zusje hebben moeten doorstaan. Het liefst zou je de stiefvader door dat boek heen willen trekken en confronteren met de schade die hij heeft aangericht. Al zou dat bij dat soort mensen toch niet binnenkomen, maar dat terzijde.
Als je beseft dat dit soort situaties echt voorkomen, dat er kinderen zijn die dit moeten doorstaan, geeft het een heel andere sfeer aan het boek. Een sfeer van onmacht en ongeloof. Over de bureaucratie en het rechtssysteem, over mensen die geen actie willen of kunnen ondernemen. Maar boven alles uit laat het het verhaal zien van een zwaar beschadigd meisje dat sterk wil zijn en uit haar leventje wil ontsnappen. Een heel sterk meisje waarvan je weet dat ze er wel zal komen.
Een mooi maar confronterend verhaal over kindermishandeling dat misschien ook aanzet om tot actie over te gaan als je kindermishandeling vermoedt of als je in zo’n situatie zit. Dan weet je na het lezen dat je niet alleen staat.
