Therapeutische roman
Middernacht bibliotheek – Matt Haig – Vertaling Monique ter Berg – Lebowski – 317 blz.
Matt Haig staat bekend om zijn romans die soms als zelfhulpboeken worden gezien. Hij schrijft ook kinderboeken, non-fictie en filmscenario’s. Haig heeft moeilijke tijden gekend. Hij schreef een boek over de depressie waaraan hij leed, de autobiografische roman Redenen om te blijven leven (2015). Haig heeft de moeilijkheden overwonnen en in plaats van reguliere zelfhulpboeken te gaan schrijven, zoals er vele zijn, waarin tips worden gegeven om je leven weer op de rails te krijgen, giet hij ze graag in de vorm van een roman. Zo ook in Middernacht bibliotheek, het verhaal over Nora Seed. Nora heeft spijt van een aantal keuzes die ze in haar leven heeft gemaakt. Een herkenbaar fenomeen, want er zijn weinig mensen die geen dingen gedaan hebben waar ze later spijt van kregen.
Die spijt kan in grote dingen zitten, maar ook in kleine. In dit boek gaat het over de keuzes die Nora had kunnen maken, waardoor ze een heel ander leven had kunnen leiden. Nora is vrijgezel, woont in een armoedig flatje en werkt in muziekhandel The String Theory. Om het verhaal echt wat inhoud te geven, zijn de dingen die Nora achterwege heeft gelaten allemaal van een grote orde. Als ze had doorgezet, had ze naar de Olympische spelen kunnen gaan, want ze was in haar jeugd een getalenteerd zwemmer. Ze koos voor een carrière in de muziek in de band The Labyrinths. Ook haar broer, met wie ze intussen geen contact meer heeft, zat in die band. Toen ze op het punt stonden om door te breken, kreeg Nora angstaanvallen en stopte. Dit tot woede van de andere bandleden. In haar jeugd had ze gletsjeronderzoeker willen worden, maar die studie maakte ze nooit af. Ze had kunnen trouwen met Dan, maar kreeg koudwatervrees en zegde het huwelijk af. Met een goede vriendin zou ze naar Australië emigreren, maar ook deed ze uiteindelijk niet.
Nora Seed is intussen in de dertig en ze is op een punt gekomen dat ze haar leven mislukt vindt. Ze wordt ontslagen bij de muziekwinkel, haar kat is dood, ze slikt antidepressiva en ze ziet geen uitweg meer. Matt Haig zet het allemaal nogal dik aan, om aan te geven dat Nora’s leven voor haar echt geen zin meer heeft. Nora ziet maar één uitweg en dat is zelfmoord. Ze slikt op een avond een hoeveelheid antidepressiva en raakt in coma. Dan komt de middernachtbibliotheek in beeld. In haar comateuze droomtoestand komt ze in een bibliotheek die gerund wordt door haar de oude bibliothecaresse van de middelbare school, mevrouw Elm. Nora schaakte in die tijd veel met haar. Mevrouw Elm was een soort tweede moeder die Nora’s puberproblemen aanhoorde en haar advies gaf. Haig heeft bedacht dat de levens die Nora had kunnen leiden, alsnog door haar ervaren kunnen worden. Ze staan beschreven in verschillende boeken in de bibliotheek van mevrouw Elm. Volgens Elm zijn er parallelle universums waar we onze parallelle levens leiden.
Een voor een worden de boeken uit de kast gehaald. Dan krijg je hoofdstukken als “Een spirituele zoektocht naar een diepere verbinding met het universum”. Nora Seed duikt in al die verschillende levens, maar keert telkens terug naar de bibliotheek, want als ze op een punt komt waar haar leven vastloopt, kan ze niet in dat leven blijven. Bestaat er wel zoiets als een ‘ideaal leven’? Haig schroomt de clichés en open deuren niet.
“Liefde. Je kon eten in de beste restaurants, je kon genieten van elk zinnenprikkelend moment, je kon zingen op een podium in Sá Paulo voor twintigduizend mensen, je kon orkanen van applaus oogsten, je kon naar het uiteinde van de wereld reizen, je kon miljoenen online volgers hebben, maar zonder liefde had het allemaal geen zin.”
Middernachtbibliotheek heeft soms wat trekken van een spannend kinderboek, vooral als het gaat over de beschrijving van de bibliotheek met boekenplanken die verschuiven en draaien in een mistige atmosfeer en ook Nora’s korte leven als gletsjeronderzoeker zou daar goed in passen. Er is natuurlijk niets tegen een spannend kinderboek en dan ook nog eens aangevuld met de vele levenslessen van Matt Haig. Haig heeft zich flink moeten verdiepen in tal van onderwerpen en hij verwerkt zijn kennis knap in het verhaal. Zijn stijl is soepel en de karakters worden goed neergezet. Dus als je een beetje in de put zit, dan is het lezen van dit boek een ideale manier om weer wat positiever tegen je eigen leven aan te kijken.
Boek bestellen!
