Verdrongen verleden

De reis van Syntax Bosselman – Arend van Dam – illustraties Alex de Wolf – Van Holkema & Warendorf – 298 blz.

Weet je hoe weinig ik bleek te weten over ons slavernijverleden?! In mijn stadje lijkt iedereen altijd trots te zijn op ‘ons’ Jan van Riebeeckhuis, maar eigenlijk was deze man helemaal niet zo’n schatje. Ondanks dat geschiedenis één van mijn favoriete schoolvakken was, zijn de verhalen over onze slavenhandel grotendeels aan voorbij gegaan. Of hebben we dit gewoonweg niet geleerd?

Dit boek van Arend van Dam is wat mij betreft dan ook een welkome aanvulling op de lesstof. Het zou verplichte kost mogen zijn! De verhalen zijn, zoals Van Dam dat zo goed kan, zeer toegankelijk en beeldend geschreven. Alsof je zelf even in tijd verplaatst. Dat zorgt ervoor dat het binnenkomt en je aan het denken zet. Ik zou willen dat Arend van Dam mijn geschiedenisleraar was geweest. Dan was het vak nog leuker geweest!

Syntax Bosselman was één van de deelnemers aan de wereldtentoonstelling die in 1883 in Amsterdam gehouden werd. Hij en zijn medereizigers werden tentoongesteld. Kun je het je voorstellen, dat we mensen tentoonstelden?! Dat ze als toeristische trekpleister fungeerden, omdat ‘wij’ nog nooit zwarten hadden gezien. Het verhaal van Syntax heeft de meeste indruk op me gemaakt, maar de verhalen over handel in slaven en behandeling van deze mensen wil ik zeker niet afzwakken.

Arend van Dam heeft een fantastisch boek geschreven over een onderwerp dat al jaren actueel is, vooral tegen het einde van het jaar. Hij wisselt de geschiedenisverhalen in dit boek af met verhalen over zijn onderzoek naar ons verleden, de vragen die gaandeweg bij hem opborrelden en de overdenkingen van de auteur zelf. Ja, ook met betrekking tot dé discussie of Zwarte Piet nu wel of geen slaaf was. Een verhalenbundel die iedere tiener cadeau zou moeten krijgen!

Nelly Hofman