Vrije kinderjaren
De wensdagen, een jeugd in de Jordaan – Patricia F. Wessels – Luitingh – Sijthoff – 446 blz.
We spreken over het begin van de jaren zeventig, als de Jordaan nog een afbraakbuurt is, die bevolkt wordt door authentieke Jordanezen. De familie Wessels, vader, moeder, Patricia (1966) en broertje Lukas wonen in een oud pand dat op de monumentenlijst staat. Het is voorheen een Water & Vuurwinkeltje geweest dat vader voor zesduizend gulden heeft gekocht. Moeder Magda komt uit Maastricht en echt aansluiting bij de buurt vindt ze niet. Als je geen plat Amsterdams sprak, dan had je kapsones en viel je buiten de boot.
Vader en moeder scheiden als Patricia zes jaar oud is. Vader kiest voor een vrij bestaan en vertrekt naar Indonesië om daar goede werken te verrichten, zeer tegen de zin van Magda en de kinderen. In de loop van het boek blijkt vader steeds zijn eigen gang te gaan, zonder zich teveel van anderen aan te trekken.
Moeder, Patricia en Lukas wonen weliswaar gratis in het huis, maar ze moeten wel rondkomen van een bijstandsuitkering. Vaak is het geld op en moeten er creatieve oplossingen worden gezocht om aan eten te komen. Fruit en groenten met een plekje worden bijeengescharreld op de markt of ze gaan gratis eten bij de Hare Krishnabeweging en nemen de vrome praatjes op de koop toe. Heel onregelmatig komt vader over uit Indonesië en speelt dan ineens de rol van held en wijze man. Hij voert ook de wensdagen in, waaraan het boek zijn titel ontleent. Op een wensdag mogen de kinderen een wens doen, die mits uitvoerbaar, door vader wordt vervuld. Op een dag wenst Patricia een geit en die wordt dan ook prompt op de markt gekocht. Dat een geit houden in de Jordaan niet simpel is, blijkt al gauw. Het beest eet de bloemen en planten van moeder op en het verdwijnt bijna net zo snel als het gekomen is. Het goed overzien van de consequenties van genomen beslissingen is zowel bij vader als bij moeder geen sterk punt.
Moeder heeft het moeilijk met het feit dat vader naar Nederland komt en weer naar Indonesië vertrekt wanneer het hem goeddunkt en het afscheid zorgt telkens voor veel verdriet. Ze krijgt depressieve buien en dan krijgt Patricia wel erg veel verantwoordelijkheid voor een meisje van nog geen tien jaar oud. Patricia lijkt zich aardig te redden. Ze is een kind met een grote fantasie, dat veel durft en ze slaat zich manmoedig door het leven. Maar aan alles merk je dat ze toch de structuur van een duidelijke opvoeding mist. Vaak worden haar gevoelens door de ouders genegeerd. Huisdieren worden zonder overleg naar het asiel gebracht en vooral het verlies van de hond Toerka doet Patricia veel pijn. Haar moeder krijgt uiteindelijk een nieuwe vriend, Wallie, en laat de depressieve gevoelens achter zich, alleen gaat ze zo op in haar nieuwe liefde dat Patricia zich tekort gedaan voelt.
De Jordanese buurtgenoten worden door Patricia Wessels heel herkenbaar geportretteerd. Ook laat ze goed zien hoe ze als meisje balanceert tussen durf en twijfel. Wessels heeft het begin van haar leven – het boek loopt tot haar dertiende jaar – heel boeiend en helder beschreven. Het is een prachtig portret van een hippieleven door kinderogen gezien. Het is ook een ‘coming of age’ verhaal, waarin ze de onschuld van haar kindertijd verliest. Ze voelt, als ze 12-13 jaar is, van zowel haar vader als van Wallie een zekere dreiging uitgaan. Vooral als Wallie(voor de grap?) zegt dat hij met haar zal trouwen als haar moeder verlept is en haar ook nog meeneemt naar de film Lolita, komen bedreigend over. De wensdagen is geschreven in een soepele, lekker leesbare stijl en het boek is een aanrader voor de lezers die ook van de boeken van Judith Koelemeijer en Auke Hulst houden.
