Verslag van een onmogelijke vriendschap

Mijn meneer – Ted van Lieshout – Querido – 253 blz.

Van Lieshout gebruikte een jeugdervaring met een pedofiel als basis voor dit boek. Een volledige reconstructie zat er niet in, omdat er na 45 jaar natuurlijk hiaten zitten in het geheugen van de schrijver, hiaten die hij met zijn fantasie opvulde.

Het boek bestaat uit achttien brieven aan Maria Volvangenade, die hij als kind aanbad, maar die hem nooit hielp of antwoord gaf op zijn vragen. Van Lieshout wilde de naam van de ‘dader’ niet noemen, dus heeft hij er een roman van gemaakt. Maar niet alles is fictie in het boek, want de hoofdpersoon Ted valt samen met de schrijver zelf.

Op het omslag staat hij afgebeeld in zwembroek in een riviertje met een steen in zijn handen; een blonde, glimlachende, elfjarige jongen, zo op het oog een gewoon ‘ventie’ zoals zijn moeder hem liefkozend noemde.

In het boek komt ‘meneer’, de heer Timmermans, in het dorp wonen met zijn echtgenote en al snel maakt hij op slimme wijze contact met Ted. Ted, die geen vriendjes heeft, op school wordt gepest en thuis alleen te maken heeft met zijn moeder en de kostganger de heer Melcher, is een eenzame en naar eigen zeggen ‘bijzondere jongen’ die goed kan tekenen. Van Lieshout beschrijft het zorgvuldig. Timmermans is de visser en Ted is de vis die langzaam wordt binnengehaald met als aas aandacht en speelgoed. Vooral de aandacht is belangrijk.

Timmermans koopt grote hoeveelheden Lego voor Ted en ze bouwen samen een kasteel, maar de gesprekken in de garage, tijdens wandelingen en tussen de maïsplanten zijn voor Ted doorslaggevend. Ook het lichamelijk contact dat Ted eigenlijk verafschuwt, tolereert hij van ‘meneer’. Meneer wil de jongen en Ted wil ‘meneer’, alleen wil hij hem niet willen, omdat hij aanvoelt dat de relatie niet mag vanwege het leeftijdsverschil en omdat ze van hetzelfde geslacht zijn. ‘Als ik een meisje was, zou het half zo erg zijn.’

In het nawoord geeft Van Lieshout aan dat hij later pas besefte dat hij was aangerand. Als hij zijn leven mocht overdoen, zou hij de ervaring met ‘meneer’ er niet uithalen. Van Lieshout wil met zijn roman ook een bijdrage leveren aan een genuanceerder beeld van pedofielen. Hij is daar met dit prachtige boek volledig in geslaagd.

Pieter Feller