Elisabeth Mollema heeft Friese en Indische roots

Elisabeth Mollema (20 september 1949) is geboren in Amsterdam, maar woont al haar hele leven in Rotterdam. Ze is getrouwd en heeft twee volwassen zoons. Na haar studie sociologie werkte ze als journalist. Ze schreef artikelen voor verschillende kranten en bladen en ook non-fictie boeken in opdracht voor uitgeverijen. Ze begon met het schrijven van kinderboeken omdat haar eigen kinderen weinig lazen. Na ruim zeventig kinderboeken, schreef ze een aantal thrillers en een feel good-roman. u is ze weer terug bij haar oude liefde; kinderboeken. In januari van 2017 verscheen het eerste deel van een nieuwe serie Siggi en de Vikingen en De vloek van Freya. Het tweede deel is eind september 2017 verschenen met als titel: Siggi en de Vikingen en De steen van Eileen. ( uitgeverij Moon). In oktober 2017 verscheen bij uitgeverij Zwijsen: Juf gaat trouwen.

Uit wat voor gezin kom je? Werd er veel (voor)gelezen?

Mijn vader kwam uit Nederlands Indie. Zijn grootmoeder was een Javaanse. Hij was piloot en is jong gestorven. Mijn moeder is hertrouwd met een man die een bedrijf had in de Rotterdamse haven. Dat was een slecht idee van haar. Ik verlangde jaren lang terug naar de tijd dat ik samen met mijn moeder was. Mijn moeder las veel. Ze is 94 geworden. Ze had veel humor en was super positief.

Jouw zonen hielden niet van lezen. Hoe was dat met jou toen je een meisje was? Wat waren je favoriete boeken/schrijvers?

Mijn eerste boek was een gouden boekje Plofje het olifantje. Ik las wel maar ik herinner me niet welke boeken. Alleen op de wereld, zal het wel zijn geweest. En van die tuttige meisjesboeken. Al kan ik me niet voorstellen dat ik daar iets aan vond.

Schreef je als kind al verhalen en gedichtjes? Herinner je je nog waar die over gingen?

Nee, ik schreef geen verhaaltjes. Ik speelde liever buiten. Ik heb altijd wel veel fantasie gehad.

Wanneer dacht je voor het eerst dat je later boeken wilde gaan schrijven?

Pas rond mijn dertigste. Ik ben na mijn studie begonnen als journalist. Een uitgever vroeg of ik een boek wilde schrijven over meerlingen. Hij wist dat mijn man van een drieling was. Die uitgever dacht misschien dat ik daardoor expert over dit onderwerp was. Daarna schreef ik voor deze uitgever een kinderboek. Toen had ik de smaak te pakken.

Op de middelbare school moest je natuurlijk verplicht boeken lezen. Ik hoor vaak dat dit veel leesplezier bij jongeren ondermijnt. Hoe ging dat bij jou?

Ik vond lezen op de middelbare school wel leuk. Ik las vanaf mijn veertiende veel literatuur Mulisch, Vestdijk. Sagan, Iris Murdoch etc. Ik vraag me nu af of ik alles wel begreep.

De boeken van Siggi en de Vikingen werden wel vergeleken met de ‘boomhut’-reeks. Zelf heb ik (Corine Gorter) één van de boomhutboeken samen met mijn dochter gelezen, waarbij we het boek op de helft hebben weggelegd, omdat het saai werd door het ontbreken van een duidelijke verhaallijn. Het boek leek nergens over te gaan. Gelukkig is dat bij Siggi en de Vikingen anders, het is een knotsgek boek vol gekke illustraties, maar het gaat wel degelijk ergens over, wat het boek ook spannend maakt. Waarom is er gekozen voor dit concept? Heel veel illustraties en veel rare gebeurtenissen.

Dank je voor het compliment. Wat betreft het gekozen concept van Siggi en de Vikingen: De uitgever, destijds Marieke Woortman, en ik, weten dat de jeugd steeds minder leest en zich niet meer lang kan concentreren. Daarom wilden we korte hoofdstukken met veel illustraties. Maar er moet wel een goed plot aan het verhaal ten grondslag liggen.

Waarom Vikingen? Wat trok je aan om juist hen als onderwerp te gebruiken?

Ik ben geïnteresseerd in geschiedenis. Ik lees veel non fictie over de volkeren die in Europa hebben geleefd. Ze waren veel ingenieuzer dan we denken. De Vikingen waren onafhankelijke ondernemende mensen. Ze waren eerder in Noord Amerika dan Columbus. En er zijn Vikingen geweest die lijfwacht waren van de sultan van Bagdad. Dat gebeurde nadat ze eerst geprobeerd hadden de stad binnen te dringen. De Friezen gingen met de Vikingen mee op handels- (lees: roof-) tocht. Die scheidslijn was toen niet helemaal helder. Mijn voorvaderen komen uit Harlingen. Het waren tabakshandelaren. Zo kwamen ze in Nederlands-Indië terecht. Het slaat misschien nergens op, maar door die Friese connectie ontstond bij mij het idee om iets met de Vikingen te doen. Zo gaat dat soms met mensen die creatief werk doen. Er schiet iets in je hoofd en dan breit je brein er van alles achteraan.
Ik heb alles wat los en vast zit over dit volk gelezen. En veel verwerkt in Siggi en de Vikingen.

Was het lastig om een illustrator te vinden voor dit boek? Er moesten wel erg veel tekeningen worden gemaakt en ik kan me voorstellen dat je een illustrator moet zien te vinden die snel kan tekenen.

De uitgever heeft de illustrator gevonden. Eliane Gerrits is ook striptekenaar. Ze kan heel snel tekenen.

Je hebt al heel veel kinderboeken geschreven, maar je eigen kinderen waren niet gek op lezen. Is daar later, nog verandering in gekomen?

Eentje leest wel veel, ook non fictie. Mijn oudste zoon leest bijna geen boeken. Hij is woordblind. Hij woont in een bergdorp en is industrieel klimmer. De jongste is dat trouwens ook. Het is hun werk. Ze reizen over de hele wereld. Ze vinden het geloof ik onbegrijpelijk dat ik de hele dag achter een computerscherm kan zitten.

Voor de Schrijverscentrale bezoek je ook scholen. Is het voor kinderen tegenwoordig makkelijker om een leuk boek te vinden, omdat er goede schoolbibliotheken zijn? Wat is je ervaring met bibliotheken op school?

Het kan beter. Niet alle scholen hebben een schoolbibliotheek. En niet alle schoolbibliotheken hebben genoeg leuke titels. In een bibliotheek worden boeken gepromoot. Daar zitten bibliothecaressen die je kunnen adviseren. In een schoolbibliotheek zal dat wel een leerkracht zijn. Dan moet je maar afwachten wat die van boeken weet. En of die enthousiast genoeg is.
Van de boeken die via een bibliotheek worden uitgeleend, krijgen schrijvers een vergoeding. Ik weet niet zeker of dat goed is geregeld bij schoolbibliotheken. Als schrijvers geen leenvergoeding krijgen van de boeken die op school worden uitgeleend, is dat geen goede zaak. Geen leenvergoeding uitbetalen is hetzelfde als het illegaal downloaden van films.
Ik merk dat er steeds minder wordt gelezen, ook door leerkrachten. Lezen geeft rust en vergroot de concentratie. Je leert grotere verbanden zien en ook abstract denken. Als het zo doorgaat zullen we veel meer laaggeletterden krijgen. Mensen die niet mee kunnen komen in de maatschappij omdat ze meer gecompliceerde teksten niet kunnen begrijpen.
Iedereen zit maar op z’n telefoon te koekeloeren. Het brein is van nature lui. Het neemt aannames snel aan. Als je aandacht voor een tekst verslapt, veeg je het weg. Je dwingt jezelf niet tot zorgvuldiger lezen. Dus tot betere concentratie. Kinderen lezen steeds meer op de i-pad. Ik vraag me af of dat wel een goede ontwikkeling is. Een boek in je handen hebben , maakt het verhaal toch tastbaarder. Eén veeg en het verhaal is weg.

Je hebt ook een stuk of tien thrillers geschreven. De laatste verscheen in 2015. Komen er nog nieuwe thrillers bij?

Ik heb geen plannen. Een thriller schrijven is veel werk. Je zit maanden achter de computer. Op het laatst word je een beetje wereldvreemd. Ik wil ook leven. Voor je het weet, is het voorbij. Maar ik kan morgen van gedachten veranderen en toch weer aan een triller beginnen. Of aan iets anders.

Is het prettig om afwisselend aan een kinderboek en een thriller te werken?

Afwisseling is sowieso prettig.

Hebben die twee genres nog invloed op elkaar bij jouw boeken?

Als er in een thriller iets niet klopt, haakt de lezer af. Niet alleen het plot moet kloppen, de karakters moeten geloofwaardig zijn. Daar moet je goed over nadenken voor je begint met schrijven. Dat heeft mij zeker geholpen bij het schrijven van kinderboeken. Ik denk bij elke zin en bij alles wat een personage zegt: Kan dit wel?

Kan je aan de Siggi-fans verklappen of Siggi in een volgend avontuur zijn ouders gaat vinden? En wanneer kunnen we een volgend avontuur verwachten? Of ben je nu met wat heel anders bezig?

Ik ben nu met een ander spannend kinderboek bezig. Annet Schaap gaat het illustreren. Daar ben ik blij om, want ze tekent heel leuk. En ze blijkt ook nog te kunnen schrijven, zoals je weet.
Helaas kan ik niet verklappen of Siggi zijn ouders zal vinden. Ze zijn wel ergens. Maar waar? Ik heb wel een plot in mijn hoofd voor deel drie. Maar het hangt van de uitgever af of ik door mag. Ik hoop het wel.

Vragen: Corine Gorter en Pieter Feller