Berberse spreekwoorden en leuke verhaaltjes
Tien op een ezel: Berbers Spreekwoordenboek – Mohammed Benzakour – Ambo Anthos – 222 blz.
Mohammed Benzakour (Marokko 1972) is naast schrijver ook columnist, journalist en imker. Van zijn hand verschenen onder meer Yemma (2013), dat werd bekroond met de E. du Perronprijs, en de roman De koning komt (2015), waarmee hij de ANV Debutantenprijs won.
In het Berbers spreekwoordenboek Tien op een ezel doet Mohammed Benzakour een poging de Berbers te ontsluieren aan de hand van hun spreuken en spreekwoorden. Wie zijn de Berbers? Wat spookt er door hun wonderlijke geest? Tien op een ezel is meer dan alleen een taalkundig boek. De vele mooie, dwaze en beeldende spreekwoorden voeren Mohammed Benzakour terug naar zijn jeugd in Marokko, met de verhalen en sagen waarin die ingenieuze spreekwoorden te vinden zijn.
Ieder hoofdstuk begint met een verhaaltje. Door middel van een oud Berbers sprookje of een ervaring uit zij eigen jeugd, legt Benzakour de Berberse cultuur een beetje bloot. Deze korte stukjes zijn vaak grappig en boeiend. Daarna volgen er een paar pagina’s met spreekwoorden die samenhangen met de eerdere tekst. De spreekwoorden krijgen op die manier een stukje context mee. In het ene hoofdstuk staat de hond centraal, in de volgende de ezel, maar er wordt ook een hoofdstuk geweid aan het leven en de dood. Hier en daar staan staan zwart-witte plaatjes van de hand van Fleur van der Weel om de spreekwoorden beeldend te maken. Tien op een ezel is boekje vol Berberse wijsheden, en laat zien dat we op deze wereld met z’n allen nog een hoop van elkaar kunnen leren.
De verhalen en anekdotes waar ieder hoofdstuk mee begint, helpen al om van Tien op een ezel geen saai opsommingsboek te maken, maar Benzakour heeft ook zijn best gedaan om zijn werk een interactief tintje mee te geven. Ieder hoofdstuk sluit af met een raadseltje, waarvan het antwoord achter in het boek kunt vinden. Daarbij zijn sommige spreekwoorden gemarkeerd met een oortje, wat betekent dat je hier kunt luisteren hoe de spreekwoorden in het Berbers klinken.
Felice Beekhuis
