Boeiend, intelligent en geestig
Vroege werken – Jan Postma – Das Mag – 305 blz.
In vijftien essays variërend van acht tot vijftig pagina’s geeft Jan Postma (1985), redacteur van De Groene Amsterdammer, zijn kijk op heel uiteenlopende zaken zoals ‘Heleen van Royen, Ga door, maak ons gek’ en ‘Say it loud, red and proud, tegen roodharigheid’ (Jan is zelf roodharig), maar ook over de schrijver Rebecca Solnit en de kunstenaar Tino Sehgal. Een heel boeiend hoofdstuk is ‘De mens Jan Postma, over jezelf googelen’. De schrijver Jan Postma stuit op de verzetsheld Jan Postma en dat levert een intrigerende reportage op over de man die in juli 1944 in de bossen bij Vught gefusilleerd werd.
Heel openhartig is hij in het stuk ‘Vage herinneringen, over de eerste, tweede en derde keer’ waarin hij terugblikt op zijn eerste seksuele ervaringen.
“Alles ging zo ontzettend vanzelf. De soundtrack van Pulp Fiction stond op repeat; iets wat mijn vrienden later in een vlaag van ongekende consensusbereidheid deed besluiten dat de daad moest zijn voorgevallen terwijl Dusty Springfield ‘Son of a preacher man’ zong; maar volgens mij was het Maria McKee die juist toen ‘If love is a red dress (Hang me in rags)’ inzette.”
In ‘Over een kat’ past hij op het huis van een oom en tante die een paar dagen weg zijn. Hij is alleen met de kat die raar gedrag vertoont en vaak buiten onder een afdakje gaat slapen, maar soms ook gewoon in de open lucht. Jan voelt zich verantwoordelijk voor het beest en moet het steeds binnenhalen en van voer voorzien.
‘Het bruingrijze plasje water waarin de rillende, in elkaar gedoken kat zit, ligt nog geen twintig meter van het afdakje en van het eten dat ik buiten had gezet. De kat is nat en koud en dun en zwaar. Als ik haar optil, stribbelt ze niet tegen. Binnen droog ik haar af en wikkel haar in een schone handdoek. Ik leg haar naast de kachel en zet de verwarming een paar graden hoger.’
In alle verhalen speelt Jan Postma zelf een rol, dat kan zowel de hoofdrol als een bijrol zijn. Daardoor worden de stukken heel persoonlijk. Wie, zoals ik, nog nooit iets van hem gelezen heeft, leert Postma een beetje kennen en komt er ook achter dat hij een geestig schrijver is. Vroege werken is voor iedereen die Jan Postma nog niet kent een aangename kennismaking, die mij in elk geval al doet uitzien naar zijn volgende werken.
