Maatschappijkritische roman
De bandagist – Marente de Moor – Prometheus – 300 blz.
De bandagist is een maatschappijkritische literaire roman met meerdere lagen. Joost, hoofdpersoon en broodwinner door in Amsterdam de kwalen van voornamelijk de benen van ouderen te verzorgen, beweegt zich in een wereld die somber, schrijnend en vrijwel zonder hoop is. Nadat hij uit zijn studentenkamer op de universiteit is gezet en geen betaalbare plek weet te vinden, belandt hij aan de rand van dakloosheid. Hij slaapt her en der bij vrienden, bekenden of in huizen waar hij als dierenoppas fungeert. Maar de nood wordt met de dag groter. Ondertussen bezoekt hij dagelijks zijn hoogbejaarde, soms verwarde cliënten die in majestueuze grachtenpanden wonen en vaak alleen zijn.
Dakloos
Het verschil tussen zijn half-nomadische bestaan en het overvloedige leven van deze welvarende ouderen – omringd door wijnen, boeken, schilderijen en andere parafernalia – kan nauwelijks groter zijn. Marente de Moor schildert een nietsontziend portret van de laatste levensfase van de Boomer-generatie, die langzaam wegkwijnt te midden van een overvloed aan verouderde bezittingen. Daartegenover staat een jonge lichting, vertegenwoordigd door Joost en zijn vriendin Umay. Die generatie kampt met geldgebrek, het ontbreken van een woning, het missen van privileges én het ontbreken van nuttige connecties. Toch is er een overeenkomst tussen de Boomers en de generatie van Joost, beide kenmerken zich door uitzichtloosheid.
Een wereld van verval
Tussen de nauwkeurige en soms ronduit onsmakelijke beschrijvingen van de stinkende, rottende oedeembenen die Joost – meestal bekwaam, soms snel en slordig – behandelt, terwijl hij regelmatig via zijn mond ademt om de penetrante geur te verdragen, ontstaat een tweede betekenislaag. De uitgedunde Boomer-generatie blijkt belezen, cultureel gevormd en in staat tot geconcentreerde kennisopname. Maar wat heeft de generatie nu uiteindelijk achtergelaten? Een wereld in verval, net als zijzelf.
Is er een uitweg?
Hoewel Joost zelf geen fervent lezer is, begint hij toch boeken op te pakken die hij bij zijn cliënten aantreft. Zijn kennismaking met mevrouw Swarovski biedt hem plots een nieuw perspectief. Er is een mogelijke oplossing voor zijn woningprobleem én een kans om zich te verdiepen in klassieke wereldliteratuur.
“Ik moest naar mevrouw Swarowski, want het was zondag, ze wachtte op mijn aandacht en ik wachtte op haar geld. Toen ze de deur opende, probeerde ik haar blik te peilen. Wist ze dat ik de vorige avond bij haar was ingeslopen?”
Tegen het einde krijgt het verhaal een onverwachte draai, die niet helemaal bevredigt. Toch blijft De bandagist, dankzij het krachtige taalgebruik, de beeldrijke metaforen en de botsing tussen de twee generaties een boek dat indruk maakt, vooral door De Moors bijzondere visie op de maatschappij.
Boek bestellen!
