Een computer, een banaan, een geigerteller en een kartonnen doos
Stein Knap en het mysterie van de parallelle universums – Christopher Edge – Vertaling: Nan Lenders – Meis & Maas – 200 blz.
‘Wanneer de moeder van Stein sterft, vraagt hij zich af waar ze is gebleven. Zijn ouders, beiden wetenschapper, hebben normaal gesproken een antwoord op al zijn vragen. Wanneer hij zijn vader vraagt waar zijn moeder is, mompelt die iets over kwantumfysica en parallelle universums waar zijn moeder nog steeds in leven is. Dus pakt Stein een kartonnen doos, de computer van zijn moeder en een rottende banaan en begint aan zijn reis door tijd en ruimte in de hoop zijn moeder te vinden’.
Tot zover de achterplattekst, die mijn nieuwsgierigheid wekte. Er is immers steeds meer te doen rondom kwantumfysica, en hoe verpak je die ingewikkelde materie in een goed kinderboek?
In eerste instantie wist Edge mij met zijn pakkende, droogkomische stijl voor zich te winnen:
“Het kookpunt van water is 100 ℃. Het kookpunt van juf Benjamin is 100 decibel. Dat is net zoveel lawaai als een wegscheurende Harley Davidson, een opstijgende jumbojet, en volgens juf Benjamin althans, het geluid dat groep 7 maakt als we ‘een beetje te druk worden”.
Ook Steins verliefdheid op het mooiste meisje van de klas en de vriendschap die hij met haar meent te sluiten, is geestig beschreven: die vriendschap blijkt niet langer dan een kwartier te duren, als het meisje erachter komt dat de vader van Stein op zijn gebied wel een beroemdheid is, maar dat hij geen telefoonnummers van beroemdheden in zijn telefoon heeft staan.
Maar dan komt Edge met allerlei informatie over kwantummechanica aanzetten die hij dan wel kinderlijk eenvoudig heeft geprobeerd op te schrijven, maar waar ik toch niet zo een, twee, drie chocola van kon maken. Als Stein vervolgens via een kartonnen doos, zijn moeders computer, haar digitale geigerteller en een banaan een manier bedenkt om in een parallel universum terecht te komen werd mijn aandacht weer getrokken, maar als Stein daadwerkelijk in parallelle werelden verzeild raakt waar hij oog in oog komt te staan met andere versies van zichzelf (op zich een topgegeven), wist ik niet meer zo goed wat ik van dit boek moest vinden. Het is afwisselend grappig en ontroerend, het is informatief, goed geschreven en uitstekend vertaald, maar wat schortte er naar mijn gevoel dan evengoed aan?
Ik denk dat de ingewikkelde materie over kwantummechanica mij een beetje in de weg zat. Want Edge wil ons doen geloven waar Stein via die doos, banaan et cetera, allemaal verzeild raakt, maar het werd voor mij niet geloofwaardig genoeg. Ik hoopte dus dat er een twist zou komen, bijvoorbeeld dat Stein het hele verhaal verzonnen bleek te hebben, als vorm van rouwverwerking. Maar in de laatste parallelle wereld die hij betreedt, komt hij zijn moeder tegen, en hoewel Edge daar een troef achter de hand heeft die mij verraste, merkte ik toch dat ik onderweg de voeling met Stein een beetje was kwijtgeraakt.
Dat is natuurlijk ook een kwestie van persoonlijke beleving en ik denk dat dit boek voor kinderen die eens iets heel anders willen lezen evengoed een mooie leeservaring kan opleveren. Alleen al omdat het thema rouwverwerking op originele wijze wordt behandeld, en omdat het verhaal kinderen kan prikkelen om met een bredere blik naar het leven te kijken dan alleen de menselijke 3D-blik. De wetenschap neemt immers allang aan dat er parallelle werelden bestaan, alleen zijn ze nog niet wetenschappelijk bewezen.
Aan de cover zal het overigens niet liggen dat kinderen het boek niet zouden oppakken: dat ziet er met zijn prachtige coverbeeld en zilverkleurige letters uit om door een ringetje te halen. Ook de vormgeving van het binnenwerk ziet er heel aantrekkelijk uit, met een ruime bladspiegel en een net wat grotere letter, waar ook de niet-grage lezers profijt van kunnen hebben. Van de inhoud hoeven ze dan niet alles te snappen, als het verhaal op zich ze maar raakt. En die kans is er.
