De zinloosheid van het schrijversbestaan

De schemer daalt – Jeroen Brouwers – Noli Me Tangere – 236 blz.

Jeroen Brouwers is sinds jaar en dag gefascineerd door de levens van schrijvers. Hij heeft daar al talloze essays aan gewijd. Hij lijkt het best op dreef te zijn wanneer het leven van een schrijver en diens productie niet helemaal – of: helemaal niet – hebben geleid tot een plaats in het pantheon van de grote auteurs. In die gevallen weet hij heel raak de zinloosheid en treurigheid van zo’n schrijversbestaan op te roepen.

Ook in De schemer daalt, het zevende deel in de reeks Feuilletons, staan weer van die verhalen. Ze zijn niet allemaal even interessant. Waar het stuk over Freddy de Vree nog boeiend is omdat hij zelf uitgever was van bibliofiele boeken, omgang had met beroemde schrijvers als W.F. Hermans en daar over schreef, daar is het essay over de Vlaamse auteur Maria Messens voor mij veel minder interessant omdat er in haar leven hoegenaamd niets gebeurde en haar werken nauwelijks tot geen lezerspubliek hebben gevonden. Hoewel zo’n volstrekt mislukt schrijverschap op zich wel weer een fascinerend gegeven is. En omdat Brouwers dit stuk bovendien met zulk oprecht mededogen en ontroering schrijft is het een genot om te lezen.

De mooiste artikelen waren voor mij die over Bob den Uyl en Geert van Oorschot. In dit laatste geeft Brouwers, deels naar aanleiding zijn correspondentie met de uitgever, een verslag van diens pogingen een (sleutel) roman en gedichten te schrijven. Waarvan hij de voltooide manuscripten naar eigen zeggen uiteindelijk heeft versnipperd en verbrand. Ook de twee essays waarin Brouwers de leefwereld van zijn ouders in Indië en zijn eigen jeugd in internaten beschrijft, Autobiografische suite en Heimwee, vond ik prachtig omdat ze een wezenlijke aanvulling gaven op het beeld dat ik van Brouwers heb.

Peter van der Ploeg

Andere recensies

Genoeg gebruld – Günther Jakobs – Vertaling: Joukje Akveld – De Vier Windstreken – 32 blz. Genoeg gebruld is eigenlijk eenvoudig van opzet. De leeuw, de trotse heerser van de savanne, is een soort bemiddelaar bij ruzies tussen de dieren. Niet dat hij dat...
Lees verder Categorie: Prentenboek
| Reageer!
The glass Girl – Kathleen Glasgow – Vertaling: Merel Leene – Blossom Books – 448 blz. De vijftienjarige Bella heeft het niet gemakkelijk. Haar ouders zijn gescheiden en hebben constant ruzie over van alles, waar Bella dan bij betrokken wordt. Haar jongere zusje is...
Lees verder Categorie: Jeugdboeken
| Reageer!
Natuurbeschermers. Een politieke geschiedenis van de natuurbeschermingsbeweging (1930-1960) – Kristian Mennen – Verloren – 327 blz. Crisis, oorlog en wederopbouw zijn de grote thema’s waar mee men zich grofweg in de periode 1930-1960 bezig hield. Daarom wordt het, ook in de flaptekst, de magere...
Lees verder Categorie: Natuur & Milieu, Non-fictie
| Reageer!