Een boek met een universeel thema
Babbit – Sinclair Lewis – Vertaling: Paul Bruijn – Van Oorschot – 387 blz.
Miljoenen boeken zijn er tot nu toe verschenen in tientallen talen geschreven en vele zijn in vergetelheid geraakt, terwijl het misschien wel klassiekers hadden kunnen zijn geworden. Soms zijn ze nooit vertaald en alleen in het eigen taalgebied opgemerkt. Zo werden jaren geleden de boeken van Sandor Marai in Nederland ontdekt en recentelijk John Williams met Stoner, Butcher’s Crossing en Augustus. Zelfs in de Angelsaksische wereld hebben ze ontdekt dat ze niet alleen daar goed kunnen schrijven, maar dat bijvoorbeeld ook in Nederland al jaren geleden parels zijn verschenen. Zo werd recentelijk Brief voor de koning van Tonke Dragt succesvol in het Engels vertaald en Minoes van Annie M.G. Schmidt ontdekt. Kennelijk is het een trend in uitgeversland om te graven naar schatten uit het verleden.
Uitgeverij Van Oorschot is Sinclair Lewis op het spoor gekomen en heeft nu Babbit opnieuw uitgebracht. Niet zomaar een boek dat opgedolven is, maar van de eerste Nobelprijswinnaar voor literatuur. Babbit speelt in de jaren twintig, maar heeft zijn boodschap nog niet verloren. Is de maatschappij, behalve de technische vooruitgang wel zo veel veranderd?
Het verhaal speelt in het begin van de jaren twintig in de VS. Het was een woelige tijd voor dat land. The roaring twenties. Veel mensen trokken van het platteland naar de steden. Ze hadden genoeg van het armetierige bestaan als boer of boerenknecht en wilden ook meedelen in de welvaart.
Er ontstond een grote middenklasse die maar aan een ding waarde hechtte, namelijk welvaart. Ze wilden een eigen huis en een auto die niet onderdeed voor die van de buren. Sinclair Lewis is de eerste die de leegheid van de samenleving zag en hem bekritiseerde. Hoofdpersoon is George F. Babbit, een man van zesenveertig die makelaar is in Zenith. Het enige waar hij goed in is, is het verkopen van huizen aan mensen die daar eigenlijk te weinig geld voor hebben. Babbit gaat over zijn bestaan nadenken en belandt in een midlife crisis. Hij denkt: Is het allemaal wel de moeite waard geweest wat ik heb gedaan. Hij ergert zich aan zijn vrouw en kinderen en vraagt zich af waarom hij nooit de dingen heeft gedaan die hij wilde doen. Het thema is dus het conformisme in de kapitalistische maatschappij en de voor- en nadelen daarvan. Vragen die we ons nog steeds kunnen stellen.
Zoals Babbit is geschreven, worden er geen boeken meer gemaakt. Aan ‘show don’t tell’ doet Lewis nog niet en alles wordt uitgebreid beschreven en belicht. Echt houden ga je niet van de kleinzielige, bekrompen Babbit. Hij heeft de bekende ‘middenstandsmentaliteit’ waardoor hij zijn mening telkens aanpast om maar niemand voor het hoofd te stoten. Hij is gelovig, rechts en lid van allerlei clubs die hem status geven. Hij doet aan golf, bridge en eet in de Athletic Club. Maar toch gaat hij twijfelen aan “The Americain Dream” en ontsnapt aan zijn voorspelbare leven door in Maine te gaan kamperen met zijn vriend Paul Rieslin. Na deze ervaring kunnen de twee er weer een jaar tegenaan. Maar op de dag dat Babbit tot vice-voorzitter van de Booster Club wordt gekozen, komt hij erachter dat Paul zijn vrouw Zilla heeft neergeschoten. Na enige tijd keert Babbit terug naar Maine, naar de wildernis, maar hij vindt er geen rust en gaat ontgoocheld weer aan het werk als makelaar.
Babbits leven raakt dan in een stroomversnelling. Hij krijgt een relatie met een vrouwelijke cliënt en wordt onderdeel van haar progressieve vriendengroep, radicaliseert en raakt vervreemd van zijn oude vrienden van de Athletic Club en die hem dan ook laten vallen. Dan krijgt zijn vrouw een blindedarmontsteking. In de tijd dat zij moet herstellen, steunt hij haar en komen de twee weer tot elkaar. Babbit keert terug naar de kring van oude vrienden die hem in de steek hadden gelaten en wordt weer in hun midden opgenomen.
In het laatste deel is alles weer bij het oude, maar Babbit verliest nooit het gevoel dat hij kan ontsnappen aan zijn zinloze bestaan. Het boek eindigt met zijn zoon Ted die in het geheim is getrouwd met het buurmeisje Eunice. Babbit geeft zijn goedkeuring aan dit onverwachte huwelijk, omdat hij zijn zoon bewondert om het feit dat hij zijn eigen weg heeft gevolgd en er niet voor heeft gekozen om zich te conformeren. Een boek dat je aanzet om over je eigen leven na te denken.