Een greep uit vier eeuwen kunst

100 meesterwerken – Nederlandse en Vlaamse kunst 1350 – 1750 – diverse auteurs – Lannoo – 224 blz.

Dit boek laat 100 meesterwerken zien met uitleg van de kunstkenners van over de hele wereld. Conservatoren van de beste musea vertellen op boeiende wijze over hun favoriete schilderijen. Uiteraard komen de bekende schilders langs, zoals Rubens, Rembrandt, Potter, Steen, Bosch en Breughel, maar ook minder bekende zoals Gerard van Honthorst (Utrecht, 1592 – 1656). Tijdens zijn leven werd hij beschouwd als een van de belangrijkste schilders van de Hollandse Republiek. Aan het begin van zijn schilderscarrière was hij een paar jaar in Italië geweest. Hij werd geïnspireerd door Caravaggio en Manfredi en maakte tal van schilderijen met Jezus als onderwerp en wist de lichtval op zijn schilderijen op spectaculaire wijze weer te geven. Het waren vaak nachtelijke composities die hem de bijnaam ‘Gherardo della notti’ bezorgden. Nu is zijn bekendheid behoorlijk getaand.

Behalve schilderijen worden ook enkele voorwerpen besproken, zoals de reliekhouder van de heilige Frederik, een van de weinige Middeleeuwse objecten van goud en zilver die bewaard zijn gebleven. Door de strijd met de Spanjaarden die zo’n tachtig jaar duurde, was er veel geld nodig voor soldij en wapentuig. Gouden en zilveren voorwerpen werden gevorderd en omgesmolten. In dit boek bespreekt Annabel Dijkema, hoofd museale zaken van Slot Loevestein, hoe het borstbeeld met enige botfragmenten van Frederik aan omsmelting is ontkomen.

Houten en stenen beelden overleefden het langere tijd, hoewel daarvan in de Beeldenstorm veel exemplaren sneuvelden. Schilderijen waren meestal niet het doelwit van vernieling, maar natuurlijk zijn ook daarvan vele vernietigd door foute opslag en branden.

Hoewel religieuze en mythische voorstellingen in het begin de overhand hadden, werden er ook al in de Middeleeuwen afbeeldingen gemaakt van edelen, zoals koningen, maar ook van rijke kooplieden en hun familieleden. Altijd al stonden ‘gewone’ mensen model voor de personen die werden afgebeeld. Een tekenaar/schilder die alleen bekend is om zijn monogram FVB en die werkte van ongeveer 1475 – 1500 maakte ook tekeningen van alledaagse gebeurtenissen. Een mooi voorbeeld daarvan is de gravure van twee vechtende boeren die ruzie maken bij het kegelspel. In de loop van die vierhonderd jaar is er dan ook een verschuiving te zien van religieuze naar meer dagelijkse onderwerpen.

100 meesterwerken – Nederlandse en Vlaamse kunst 1350 – 1750 is voor de beginnende kunstliefhebber een uitstekende opstap om de kennis te vergroten. De verhalen zullen de lezer enthousiasmeren om meer te weten te willen komen over de kunstenaars uit die tijd. Een mooie ontdekkingstocht door vier eeuwen kunst.

Hoewel het boek heel mooi van opzet is, zit er toch een minpunt aan deze druk en dat is dat het geen hardcover is. Bij een bladerboek als dit, levert dat gauw schade op. Het feit dat sommige afbeeldingen, door de grootte, doormidden worden gekliefd door de vouw in het boek is ook jammer, want daardoor zijn enkele schilderijen minder goed zichtbaar. Echter de uitleg van de kunstkenners maakt veel goed. Wil je als lezer echt kunnen genieten van wat hier getoond wordt, dan is een bezoek aan een museum natuurlijk aan te bevelen, want daar komt alles het beste tot zijn recht.

Pieter Feller

 

Boek bestellen!

Andere recensies

Een koord boven de afgrond – Cyrille Offermans – De Arbeiderspers – 616 blz. Een iets beschuttere plek misschien (2017), Midden in het onbewoonbare (2020), en dan nu Een koord boven de afgrond (2023): de titels van de gebundelde dagboeknotities van Cyrille Offermans worden...
Lees verder Categorie: Essays, Literatuur
| Reageer!
Breydel – Lisa Demets – Uitgeverij Vrijdag – 265 blz. Op 11 juli 1302 versloegen de volksmilities van enkele Vlaamse steden het prestigieuze Franse ridderleger nabij de stad Kortrijk. De onverwachte nederlaag sloeg in als een bom. Na de slag verzamelde de Vlaamse coalitie...
Lees verder Categorie: Geschiedenis, Non-fictie
| Reageer!
Zo voelt het om een vogel te zijn – Tim Birkhead – Illustraties: Catherine Rayner – Vertaling: Steven Blaas – Lemniscaat – 48 blz. Informatieve boeken zijn bijna nooit heel geschikt om voor te lezen. Zo voelt het om een vogel te zijn is...
Lees verder Categorie: Dieren & Natuur, Non-fictie
| Reageer!