Een maalstroom van boeiende gebeurtenissen
De begraafplaats van Praag – Umberto Eco – Prometheus – 493 blz.
Eco’s roman begint in Parijs aan het eind van de negentiende eeuw. Na een uitvoerige beschrijving van de wijk waarin de hoofdpersoon woont, komen we bij zijn onderkomen. ‘Halverwege de steeg passeerde je de volstrekt onopvallende etalage van een uitdragerij die door een verbleekt uithangbord werd aangeprezen als Brocantage de Qualité.’ Achter dit winkeltje waarin volstrekt onverkoopbare spullen liggen uitgestald in een vuile etalage, en dat alleen wordt geopend als je aanbelt, woont de hoofdpersoon van Eco’s boek, Simone Simonini, een Italiaan die allang in Parijs woont en op het moment dat het boek begint, aan een geheugenstoornis lijdt die hem doet twijfelen wie hij echt is; een rijke zakenman of een geestelijke.
Het krakkemikkige zaakje is een dekmantel voor zijn duistere praktijken. Achter die façade leeft de zestiger in weelde. Er wordt hoogstzelden aangebeld, maar als de bezoeker zegt dat hij ‘gestuurd is door Tissot’ wordt hij binnengelaten en kan hij tegen een flinke vergoeding een officieel papier, zoals een testament of een geboorteakte laten vervalsen. Ook koopt Simonini gewijde hosties in, om die later met grote winst weer door te verkopen aan vrijmetselaars, want die spelen in het boek een belangrijke rol, evenals de joden, de Jezuïeten, communisten, Garibaldijnen, Mazzinianen(wie was Mazzini?) en nog vele andere politieke en religieuze groepen.
Eco is misschien wel de grootste nog levende schrijver ter wereld, die met gemak zinnen van halve of hele bladzijden aan elkaar rijgt. Voor de literatuurliefhebber is het genieten, maar het vergt veel van de lezer, want Eco strooit met namen van personen en ideologieën als Zwarte Piet met pepernoten en als je niet zeer bij de les blijft, ga je kopje onder in deze kolkende woordenstroom. Net als De naam van de roos is De begraafplaats van Praag een magistrale roman, die zich deze keer afwisselend afspeelt in Parijs, Palermo en Turijn. Nee, niet in Praag, de Joodse begraafplaats van die stad wordt door Simonini gebruikt als decor voor een imaginair complot.
Misschien is Eco wel te erudiet voor ons gewone stervelingen. Hij weet zoveel meer dan de meeste lezers en kan niet alles uitleggen, omdat het boek dan dubbel zo dik zou worden, zodat ik in elk geval af en toe Wikipedia moest raadplegen om dit boek goed te kunnen begrijpen en dat is toch wel een klein nadeel. Het is een van de boeken die je na een tijdje nog maar een keer moet lezen om het verhaal goed tot je te laten doordringen.
