Erg goed debuut over ingewikkelde driehoeksverhouding
Zoetbitter – Stephanie Danler – Vertaling Gerda Baardman en Theo Schoemaker – Prometheus – 350 blz.
Stephanie Danler woont in Brooklyn, NewYork en is afgestudeerd aan de New School in de richting Creative Writing. Ze werkte als serveerster, tot haar roman Zoetbitter door een uitgever ontdekt werd. Zoetbitter is een roman die gaat over vriendschap, eenzaamheid, seks, drugs en liefde. Danler heeft al deze elementen met elkaar kunnen verweven in een heel bijzonder verhaal.
De 22-jarige Tess komt in de zomer van 2006 naar New York, gevlucht uit haar geboorteplaats op zoek naar iets, waarvan ze het zelf ook nog niet weet. Ze krijgt een baan in een prestigieus restaurant als assistent-kelner om zo haar geld bij elkaar te verdienen voor de kale, kleine kamer die ze gehuurd heeft. In het begin heeft ze moeite om aansluiting te vinden bij haar collega’s, maar langzaamaan komt zij ook terecht in het wereldje van de mensen die overdag slapen, ’s avonds werken en ’s nachts leven. Veel alcohol drinken en coke snuiven horen daarbij, en meer dan eens komt Tess dronken en stoned thuis.
Ze wordt verliefd op barman Jake, maar hij heeft een complexe relatie met hoofdserveerster Simone. Tess kijkt ook enorm op tegen de oudere Simone, van haar kan ze erg veel leren over wijn, oesters en andere bijzondere gerechten. Maar Simone is ook als een soort surrogaatmoeder voor haar. Er ontstaat een ingewikkelde driehoeksverhouding, waar Tess zich niet altijd raad mee weet. Uiteindelijk weet ze haar weg te vinden in New York, maakt ze vrienden, vindt ze een doel in haar leven. Maar gaat dit samen met Jake en Simone?
Het verhaal speelt zich voornamelijk af in het restaurant. Wie denkt dat dit op den duur wel erg saai gaat worden, vergist zich. Op de één of andere manier heeft Danler het voor elkaar gekregen om je door te willen laten lezen. Zijn het de bijzondere, extravagante personages? Ze zijn niet allemaal even goed uitgewerkt en in het begin duizelt het je van de namen en bijnamen, maar uiteindelijk weten de bijzondere karakters je toch te raken. Is het dat wereldje van de nachtmens wat het intrigerend maakt? Of is het toch het geweldige schrijftalent dat Danler laat zien? De passages over eten, gerechten en wijnen zouden voor sommige lezers droge kost kunnen zijn, maar Danler weet het zo te brengen dat je het bijna kan proeven. “Toen de truffels binnenkwamen, gingen de schilderijen scheef hangen om er dichterbij te komen.”
Ze is een meesteres in het scheppen van een bijzondere sfeer, zodat je jezelf in het restaurant waant.
“En dan de bar. Tijdloos: lang, van donker mahoniehout, met krukken die hoog genoeg waren om je het gevoel te geven dat je zweefde. Er klonk zachte muziek, de ruimte was schaars verlicht, tinkelende laagjes geluid, de knie van de buurman tegen de jouwe, een arm die langs je gezicht strijkt om de glinsterende martini op te pakken, de hakken van de gastvrouw die achter je langs nieuwe gasten naar hun tafeltje brengt, een glimp van borden die worden doorgegeven, het rinkelen van glazen, de virtuoze voorstelling van de barkeepers die flessen terugzetten en tegelijk brood opdienden en ondertussen een bestelling opnamen, met alle substituties en complicaties van dien. De beste stamgasten begroetten de gastvrouw met de woorden: ‘Is er vanavond plaats aan de bar?’ ”
Als er een inspecteur van de gezondheidsdienst langs komt in het restaurant, is het zelfs zo spannend, alsof je een thriller aan het lezen bent.
Het boek wordt gepromoot als dé bestseller van 2016 in Amerika. Heel begrijpelijk, met New York als achtergrond decor en de bijzondere mensen die hier wonen. Uiteraard ontbreekt een passage over 9/11 ook hier niet. Ik vond het een van de meest bijzondere boeken die ik in lange tijd in handen heb gehad en ik hoop dat we nog veel meer van Stephanie Danler te lezen krijgen.
