Fascinerend en angstaanjagend

De perfecte vriendin – Karen Hamilton – vertaling: Ans van der Graaff – Karakter – 382 blz.

Als u op zoek bent naar een ongewone psychologische thriller met een geobsedeerde sociopate, maar toch ook weer sympathieke antiheldin, dan moet u deze kans niet voorbij laten gaan! De perfecte vriendin is de debuutroman van Karen Hamilton en ik weet dat zij inmiddels haar tweede roman (over een ‘beschadigde’ vrouw) aan het voltooien is. Ik kijk er naar uit om te zien of ze weer zoiets unieks heeft weten te verzinnen!

Het boek begint met een proloog (flashback) waarin een tienjarig meisje met haar jongere broertje gaat picknicken. Het is geen gemakkelijk kereltje. Als hij een stok aan het zoeken is om een in het water gevallen blikje op te vissen, dommelt ze in. Als ze wakker schrikt is Will verdwenen. Verdronken! Het is niet moeilijk direct te weten dat het meisje Lily Price is, de hoofdpersoon in het vervolg van het boek. Ook maakt deze gebeurtenis uit het verleden, dat je iets beter de latere gedragingen van Lily begrijpt.

Lily was de perfecte vriendin toen ze een relatie had met Nate, de piloot Nathan Goldsmith, dus was het een donderslag bij heldere hemel toen hij haar dumpte. Ze wil hem terug, hem laten beseffen dat zij samen het ideale liefdespaar zijn. Ze heeft er alles voor over om dat te bereiken. Ze infiltreert in zijn netwerk, zoekt zijn vluchttijden op om altijd precies te weten waar hij is. Ze verandert van naam, voortaan heet ze Juliette. Om dichter bij hem te zijn, wordt ze stewardess bij dezelfde maatschappij waarvoor hij vliegt. Haar moeder overlijdt plotseling en de cottage die zij hierdoor erft, verkoopt ze om een appartement in zijn buurt te kopen. Ze liegt ze erop los bij alles wat ze doet. En ze manipuleert. En dan is er ook nog Bella! Hoe zal dat aflopen? Wel, Hamilton heeft daar iets op gevonden. Voor sommigen even perfect als het verhaal, voor anderen misschien ietwat teleurstellend.

Hoe het mogelijk is dat ik er plezier in had een kwaadaardig persoon als Juliette te volgen, blijf ik me afvragen. De schrijfster heeft door een bepaalde structuur in het verhaal aan te brengen, bereikt dat je zowel empathie als afschuw voor Juliette voelt. In flashbacks leren we Lily/Juliette kennen in haar jeugd. Op school was ze een ‘muurbloempje’. Ze wilde erbij horen, maar werd niet geaccepteerd, zelfs gepest. Het zit in haar karakter om ook daarvoor nu genoegdoening te vinden. – Dit onderdeel had ik graag iets verder uitgewerkt gezien. – Ze wordt een durfal, slim en sarcastisch – maar vooral extreem doelgericht op wat ik stalken zou noemen. In tegenstelling tot de stalker, lezen we weinig over wat Nate, de gestalkte daarmee doet en voelt. Een iets verdere uitwerking daarvan had nog meer balans gebracht.

Ondanks haar obsessie bezit Juliette een meer dan gemiddeld observatievermogen. De figuren rondom haar worden, evenals de dialogen, zeer levensecht beschreven. Ook de stijl past goed bij de inhoud: korte zinnen en heel weinig clichés.

Belangrijk is dat het verhaal wordt verteld vanuit de ik-figuur, dus vanuit de dader en niet zoals in veel andere thrillers met een vergelijkbaar thema, vanuit het slachtoffer. We leven mee met de hersenspinsels van Juliette, waardoor het begrip voor haar soms angstwekkende vormen aanneemt. Haar gedragingen worden in de loop van het boek steeds vreemder en minder voorspelbaar, op het ongeloofwaardige af. Echter doordat de auteur er geleidelijk naartoe schrijft is het nog steeds acceptabel, een spiraalvormige achtbaan die onvermijdelijk op het einde af dendert. De gevoelens van de lezer zullen daarbij waarschijnlijk worden heen en weer geslingerd van mee lachen om de humoristische elementen, naar ongeloof over hoe iemand zo lang en zo volhardend iets probeert te bereiken en tenslotte naar paniek: dit kan nooit meer goed komen.

Wat psychologische thrillers betreft, is het tegenwoordig moeilijk er een te vinden met een uitgangspunt dat nog geen honderden keren eerder is gebruikt in verschillende zwarte, witte of grijstinten. Hamilton slaagt er op de een of andere manier wel in. Van de setting van de luchtvaartmaatschappij, die ongebruikelijk en interessant is, tot een personage dat alle stereotypen van de typische jonge stewardess trotseert, ik kon mezelf niet losrukken van het verhaal. Dit boek lijkt tot nu toe de meest ongewone en originele psychologische thriller van het jaar te worden! Termen die er uitstekend bij passen zijn: opwindend, verrassend, shockerend. Dat laatste vooral toen ik merkte dat ergens in mijn achterhoofd de wens ontstond dat Julliette haar Nate terug zou krijgen.

Haar jeugd bracht Karen Hamilton door in Angola, Malawi, Zimbabwe, België en Italië . Evenals haar protagonist Juliette, heeft Karen jaren gewerkt als stewardess. Ze gaf dat beroep op om schrijfster te worden. Kort geleden is ze afgestudeerd aan de Faber Academy, waar ze de fijne kneepjes van het schrijverschap leerde. Karen woont met haar man en drie zonen in Hampshire. Nu de kinderen wat groter zijn kan ze haar reislust wat meer bevredigen dan vroeger.

Kees de Kievid