Frappant familieverhaal

Fresia’s voor mevrouw Brak – Jannetje Koelewijn – Van Oorschot – 255 blz.

In 2011 verscheen De hemel bestaat niet, hierin beschrijft Jannetje Koelewijn het leven van haar ouders en het gezin waarin zij met haar vijf broers en zussen opgroeide. Een gereformeerd gezin, waarin vader Wim met harde hand regeerde. Moeder Renske is voor de kinderen een raadsel, ze vertelde niets over zichzelf, noch over haar gevoelens. Op een dag besloot ze niet meer mee te gaan naar de kerk, liep weg bij haar gezin en er volgde een scheiding tot groot verdriet van haar vader.

Voor het boek interviewde Jannetje haar ouders intensief en na verschijning van De hemel bestaat niet is ze hiermee doorgegaan. Ze vond het gemakkelijker om als schrijver naar haar ouders te kijken dan als dochter. Bovendien hoopt ze er zo achter te komen waarom haar moeder toch zo zwijgzaam en ongelukkig werd. Kwam het door de dominantie van vader Wim, die haar overigens aanbad, of de wrok dat ze haar baan moest opgeven toen ze trouwde en daar een groot gezin voor in de plaats kreeg? Helaas heeft ze het antwoord niet gevonden, haar moeder was en bleef een raadsel.

Haar ouders woonden inmiddels in een verzorgingstehuis bij haar om de hoek. Haar moeder op een afdeling voor dementerenden, ze was intussen vergeten dat ze was gescheiden. Bijna dagelijks bezoekt Jannetje Koelewijn haar ouders, gaat met ze naar dokter en naar Friesland als vader een opvouwbare scootmobiel wil kopen, handig voor in de trein naar Parijs. Vader Koelewijn blaakt van levenslust. Ondanks zijn slechte zicht van 20% trekt hij er graag op uit, en vooral het uitje naar Parijs wordt door Koelewijn hilarisch beschreven. 

Vader wil nog altijd elke situatie naar zijn hand zetten en de regie behouden wat niet altijd in goede aarde valt, maar voor de lezer zeer vermakelijk wordt beschreven. Op zeker moment is er een gesprek met een mevrouw van het CIZ waarin vastgesteld wordt hoe het met de geestelijke gesteldheid van moeder staat. Ook vader is hierbij aanwezig.  ‘Mevrouw Brak, kunt u vertellen hoeveel kinderen u heeft?’ 

“’Zes’, zei vader. ‘Dat weet je best, Renske. We hebben zes kinderen. ‘Meneer Koelewijn’, ik wil dat graag van uw vrouw horen, ik wil beoordelen hoe haar geheugen is.’ ‘Slecht,’ zei vader. ‘Dat zei ik al.’”

Fresia’s voor mevrouw Brak heeft Koelewijn haar vader nog voor zijn dood deels kunnen voorlezen. Alles mocht van hem geweten worden, ook de nare dingen.

“’Denk je dat andere mensen het in hun leven beter doen dan ik? We stapelen allemaal fout op fout en we gaan strijdend ten onder.’”

Koelewijn heeft een ontroerend, komisch en soms schrijnend boek geschreven dat nog lang bij je blijft.

Nelleke Feller