Klassieker bereikbaar voor dyslectici
Koning van Katoren – Jan Terlouw – Dyslexion – 208 blz.
Jan Cornelis Terlouw (1931) is een Nederlands fysicus, schrijver en voormalig politicus voor D66. Hij vertelde vroeger altijd zelfverzonnen verhalen aan zijn vier kinderen. Zijn vrouw Alexandra van der Hulst, kwam op het idee om ze te publiceren. Terlouw heeft een groot aantal boeken geschreven; voornamelijk jeugdliteratuur. Zijn politieke achtergrond schijnt door, omdat zijn boeken vaak eigentijdse problemen aan de orde stellen, zoals het milieu, de politiek of de geschiedenis. Ook dringt in de boeken vaak de boodschap van de democratie, het vrije woord, het liberalisme en anti-extremisme door. Terlouws eerste boek was Pjotr in 1970. Voor zijn vierde boek, Koning van Katoren (1971), ontving hij een Gouden Griffel. In 2012 is het boek verfilmd.
De vrolijke oude koning van het goede land Katoren is overleden zonder een opvolger te hebben aangewezen. Zes zure ministers regeren het land en beweren al zeventien jaar dat ze een nieuwe koning zoeken, maar er gebeurt niets. Dan komt de 17-jarige Stach, die is geboren in de nacht dat de oude koning stierf, aan de ministers vragen wat je moet doen om de nieuwe koning te worden. De ministers geven Stach zeven bijna onuitvoerbare opdrachten, waarop velen voor hem hun krachten beproefd hebben. Maar Stach is niet bang. Hij is slim en weet met gezond verstand alle opdrachten uit te voeren, waardoor hij Katoren weer tot een leefbaar land maakt.
Koning van Katoren is een klassieker. Mijn moeder las Jan Terlouw toen ze jong was en heeft mij later ook kennis laten maken met de boeken van deze schrijver. Ik ben dankzij haar Terlouw gaan waarderen als schrijver. Het is daarom ook fantastisch dat Uitgeverij Dyslexion dergelijke grootheden voor iedereen toegankelijk maakt. Ieder kind kan nu genieten van de spannende avonturen en opdrachten van Stach.
Dyslexion heeft twee doelen. De uitgeverij wil de leesmogelijkheden van mensen met dyslexie in zijn algemeenheid, en jongeren in het bijzonder, bevorderen. Daarbij willen ze zelf een bijdrage aan leveren aan de ontwikkeling en bewustwording van lezers die beperkt zijn in hun fysieke mogelijkheden. Dit doen ze door middel van het uitgeven van boeken voor dyslectici met een speciaal voor deze groep lezers ontwikkeld lettertype. Kenmerkend zijn de dikkere hoofdletters aan het begin van zinnen voor namen, en de letters zijn iets groter en staan iets verder uit elkaar dan gebruikelijk bij boeken.
Koning van Katoren is levendig beschreven. Door de grappen die Terlouw af en toe in het verhaal verwerkt, leest het boek nog plezieriger.
“En zo zit Stach de volgende morgen tegenover minister Regtoe. Minister Regtoe heeft een zwaar leven. Hij beheert het departement van Eerlijkheid. Je kunt aan zijn gezicht zien hoe moeilijk dat is. Zijn onderlip is rauw omdat hij er steeds vertwijfeld met zijn boventanden in bijt. Geregeld sluit hij een moment de ogen om erover na te denken of hij wel de volle waarheid spreekt. Jaren heeft hij erover getobd of je wel ‘geachte heer’ boven een brief kunt zetten als je de man absoluut niet acht. Hij heeft het eens geprobeerd met ‘vervelende klier’, maar dat gaf grote problemen. Nu zet hij niets meer boven zijn brieven. Dat bevalt goed.”
Je ziet precies voor je wat er gebeurt en leeft mee met Stach. Hij is een simpele, brutale jongen, maar daarom des te makkelijker om in je hart te sluiten. Hij krijgt te maken met zes verschillende stadjes en dorpen met een eigen probleem en een bijpassende naam. Stach weet de opdrachten allemaal uit te voeren, juist omdat hij met een frisse en onbevangen blik tegen de problemen aan kijkt. Hij zit niet vastgeroest zoals de stedelingen, wetenschappers en andere heldhaftige mannen.
Koning van Katoren is niet alleen een boek met spanning voor jongeren. Door de dubbele laag spreekt het ook volwassen aan. De problemen waar de ministers Stach mee confronteren, lijken op moderne problemen in de Nederlandse samenleving, zelfs al is het boek inmiddels ruim 40 jaar oud. Mensen die niet naar elkaar luisteren, kerken die zouden moeten samenwerken in plaats van elkaar tegenwerken, oplichters en egoïsten. Stach worden geconfronteerd met alles waar een regering (of koning) mee te maken krijgt.
Jan Terlouw is een zeer goede schrijver en ik verwacht dat zijn boeken nog generaties lang worden gelezen door jong en oud. Koning van Katoren is één van zijn bekendste boeken en een aanrader voor iedereen. Dankzij Dyslexion zijn Stachs avonturen nu bereikbaar voor dyslectici.
Ben je nieuwsgierig geworden naar het speciale lettertype Dyslexion gebruikt voor de boeken, kijk dan eens op hun website, en klik daar op het speciale logo.
Felice Beekhuis
