Lichtvoetige stukjes
Hindergroen – Martine Bijl – Atlas Contact – 176 blz.
Als zangeres begonnen ontpopte Martine Bijl zich tot een veelzijdige televisie- en theaterpersoonlijkheid. Ze acteerde, zong, vertaalde musicals, trad op als panellid, schreef haar eigen shows en televisiekomedies en was jarenlang het gezicht van de HAK-reclames. Na een tijdje uit beeld te zijn geweest, dook ze een paar jaar geleden op bij omroep Max waar ze Heel Holland Bakt presenteerde, tot het noodlot toesloeg en ze een hersenbloeding kreeg. In de inleiding van Hindergroen stipt ze dat even kort aan. De stukjes in dit boek komen voornamelijk uit het maandblad ZIN. Zoals ze zelf zegt, sprak ze nooit iemand die ze las, hoewel ze er zelf wel tevreden over was en dacht dat er misschien wel een bundel van te maken zou zijn. Het duurde even, maar door haar bekendheid door Heel Holland Bakt, durfde uitgeverij Atlas Contact het uiteindelijk aan.
Martine Bijl heeft veel dingen in haar leven gedaan, maar altijd in het lichte, amuserende genre. Ook in dit boek vallen de meeste stukjes onder die noemer, behalve de inleiding en de uitleiding, de beschrijving van haar thuiskomst na een langdurige revalidatie. Er zijn nog wat uitzonderingen, namelijk de stukjes over haar vader en moeder. Daarin laat Bijl zien dat ze wat zwaardere onderwerpen ook mooi kan beschrijven, maar toch altijd weer met een licht ironische toets. Je moet de dingen allemaal niet zo zwaar zien. Ook aan minder leuke dingen zitten toch weer goede kanten, dat lijkt het levensmotto van Martine Bijl.
Ooit las ze ergens over onuitroeibare onkruiden die telkens maar weer de kop op steken in de tuin. Hindergroen! Martine houdt van tuinieren. Ze staat regelmatig met de kont omhoog en met de handen in de aarde, zoals ze zelf zegt. Ze heeft veel hindergroen in de borders en ook haar tuin wordt net als die van menig ander geteisterd door onkruid. Ongedierte zoals naaktslakken en spinselmot vreten de planten en struiken op en ook mollen doen er alles aan om haar tuin te ondergraven. Het zijn stukjes die elke tuinier zal herkennen.
Haar vader was huisarts en in het begin van haar carrière werd ze ‘De zingende doktersdochter’ genoemd. Hoewel vader Bijl een toegewijd arts was, die nooit, op geen enkel tijdstip een patiënt de deur wees, vervulde hij zijn taak als vader en echtgenoot op minder meelevende wijze.
“Mijn vader had altijd haast. Tijd om zelf ziek te wezen had hij niet, en ook bij ons werd een aandoening niet gauw ernstig bevonden. Met een buil hoefden we ons niet te melden. En als je jankend binnenkwam met een indrukwekkende schaafwond, werd er hoogstens een pleistertje tegenaan gegooid…”
Ook het huwelijk tussen Martines ouders liep op een gegeven moment op de klippen en toen haar vader was overleden, haalde haar moeder zijn geschilderde portret van de muur. Maar het duurde niet lang of het hing er weer.
‘Ach, hij had ook zijn goeie kanten,’ zei ze. ‘En het is mooi geschilderd.’
Martine Bijl heeft deze stukjes ook ‘mooi geschilderd’ en die lichtvoetige en ironische stijl, die al haar werk kenmerkt, is weer heel herkenbaar!
Nelleke Feller
