Moerasmeisje wordt schrijfster

Daar waar de rivierkreeften zingen – Delia Owens – Vertaling Mariëtte van Gelder – The house of books – 380 blz.

Ik was in de veronderstelling dat dit boek dit jaar was uitgekomen, maar het is al eerder uitgebracht in 2018 onder de titel Het moerasmeisje. Blijkbaar was een nieuwe uitgave en een nieuwe titel nodig om dit boek nog eens onder de aandacht te brengen. In Amerika was het in 2018 een groot succes. Er werden meer dan drie miljoen exemplaren verkocht en het stond meer dan twintig weken op nummer een in de bestsellerlijst van de New York Times. Schrijfster Delia Owens is een biologe die o.a. documentaires maakte voor National Geografic.

Het verhaal gaat over het moerasmeisje Kya voluit Catherine Danielle Clark, geboren in 1945. Het boek beschrijft haar leven vanaf 1952 tot 2009. In 1952 ziet Kya haar moeder vertrekken vanuit de hut in het moeras waar ze woont met haar vader en haar iets oudere broer Jodie. Haar oudere zussen en broer zijn dan al het huis uit. Moeder gaat niet zomaar weg, ze draagt haar enige paar uitgaansschoenen van imitatiekrokodillenleer.

“Kya wilde haar roepen, maar wist dat ze pa niet wakker mocht maken, dus deed ze de deur open en ging op het stoepje staan, dat was gemaakt van bakstenen met planken erover. Nu zag ze dat ma haar blauwe koffertje bij zich had.”

“Op het punt waar het laantje ophield, keek ma altijd om. Dan stak ze een arm op en wuifde…”

Moeder vertrekt zonder afscheid te nemen. Kya blijft achter met haar broer Jodie en haar gewelddadige vader. Na een tijdje vertrekt Jodie ook. Vader draait een beetje bij, drinkt minder en gaat met zijn bootje uit vissen om een inkomen bij elkaar te scharrelen. Gokken en drinken blijven echter trekken. Op een dag gaat hij weg om nooit meer terug te keren. Kya is een jaar of negen en woont alleen in de hut in het moeras. Ze wordt opgespoord door een leerplichtambtenaar en gaat één dag naar school om er daarna nooit meer terug te keren. Ze leert te overleven door mosselen te rapen en die te verkopen. Intussen leeft ze vrij, en vaak ook blij in het moeras dat grenst aan de zee. Ze leert er de dieren en planten goed kennen. Ze verzamelt van alles, schelpen, veren, nesten en planten.

Ze raakt bevriend met Jumpin een oudere donkere man die een kleine winkel met een benzinepomp beheert aan een steiger. Aan hem verkoopt ze de mosselen en ze koopt er haar benzine voor haar bootje. Ook leert ze Tate kennen, de zoon van een visserman. Tate en zij raken bevriend. Hij leert haar lezen en schrijven. Tate is vier jaar ouder en als hij negentien is, gaat hij biologie studeren. Hij belooft terug te komen om Kya te bezoeken, maar hij laat zich vier jaar niet zien. Kya’s vertrouwen in de mensheid krijgt weer een knauw.

Op een dag ziet ze een groepje leeftijdgenoten zwemmen bij een strandje. Een van hen, de knappe sportieve jongen Chase, zoekt haar later op. Chase doet er alles aan om Kya te veroveren, maar gaat al snel te ver, zodat ze een einde aan de relatie wil maken. Chase zweert dat hij zich zal gedragen en dat doet hij ook maandenlang, meer dan een hand of een kus geeft hij Kya niet. Hij gaat zelfs zover dat hij belooft om met haar te trouwen. Door toeval komt ze erachter dat Chase zich al verloofd heeft met een ander meisje. Ze besluit om verder geen relaties meer aan te knopen en leeft alleen in het moeras, waar ze zichzelf ontwikkelt door het lezen van de biologieboeken die Tate haar ooit heeft gegeven.

Kya blijkt het schilderstalent van haar moeder te hebben geërfd en ze schildert de dieren en gewassen van het moeras. Ook maakt ze aantekeningen. Als Tate zich na zijn studie eindelijk weer eens laat zien, is Kya woedend op hem en wil niets met hem te maken hebben. Maar haar liefde voor hem is toch zo groot dat ze hem weer toelaat, hoewel ze ook afstand houdt, meer dan vrienden wil ze niet zijn.
Als Tate de schilderijtjes en aantekeningen van Kya ziet, krijgt hij haar zover dat ze alles naar een uitgeverij stuurt. Na een tijdje komt haar eerste boek uit en voor het eerst heeft ze veel geld. Het is natuurlijk prachtig dat iemand zonder scholing een schitterend natuurboek kan publiceren, maar helemaal geloofwaardig vind ik dat niet.

Intussen is Chase getrouwd en een geliefd inwoner van het stadje Barkley Cove. Toch kan hij Kya, die is uitgegroeid tot een mooie, slanke, donkerharige vrouw, niet uit zijn hoofd zetten. Als hij haar opzoekt in het moeras en seks met haar wil hebben, verzet ze zich hevig. Hij slaat haar bont en blauw en verkracht haar bijna. Ternauwernood kan Kya ontsnappen, maar zowel Jumpin als Tate zien dat ze is toegetakeld.
Dan wordt op een dag Chase dood gevonden onderaan een brandweertoren. Is het een ongeluk of moord? Kya wordt verdacht, omdat zij een motief heeft. Er volgt een proces, zoals we dat vaak zien in Amerikaanse films met een jury en een knorrige oude rechter. Kya krijgt een oudere, geslepen advocaat.

Daar waar de rivierkreeften zingen is een meeslepend verhaal, vooral door de vele originele natuurbeschrijvingen en de manier waarop Kya zich redt en weet te ontwikkelen. Delia Owens zet Kya’s karakter goed neer en is natuurlijk helemaal thuis in de biologische aspecten van het verhaal. Ook Jumpin en Tate komen goed uit de verf. De andere personages zijn wat clichématig, zoals de vader, de advocaat en Chase. Broer Jodie duikt aan het eind ook weer op en praat voor een ongeschoolde arbeider erg netjes en verstandig. Ook het proces verrast niet echt en sleept zich nogal voort. Blijft de vraag open: is Chase vermoord? Zo ja door wie, of is hij zelf uit de toren gevallen? Daarvoor moet je het boek helemaal uitlezen.

Pieter Feller

Boek bestellen!

Andere recensies

Een koord boven de afgrond – Cyrille Offermans – De Arbeiderspers – 616 blz. Een iets beschuttere plek misschien (2017), Midden in het onbewoonbare (2020), en dan nu Een koord boven de afgrond (2023): de titels van de gebundelde dagboeknotities van Cyrille Offermans worden...
Lees verder Categorie: Essays, Literatuur
| Reageer!
Breydel – Lisa Demets – Uitgeverij Vrijdag – 265 blz. Op 11 juli 1302 versloegen de volksmilities van enkele Vlaamse steden het prestigieuze Franse ridderleger nabij de stad Kortrijk. De onverwachte nederlaag sloeg in als een bom. Na de slag verzamelde de Vlaamse coalitie...
Lees verder Categorie: Geschiedenis, Non-fictie
| Reageer!
Zo voelt het om een vogel te zijn – Tim Birkhead – Illustraties: Catherine Rayner – Vertaling: Steven Blaas – Lemniscaat – 48 blz. Informatieve boeken zijn bijna nooit heel geschikt om voor te lezen. Zo voelt het om een vogel te zijn is...
Lees verder Categorie: Dieren & Natuur, Non-fictie
| Reageer!