Niemand vlucht zomaar
Alan Gratz – Vluchteling – Vertaling: Carla Hazewindus – Kluitman – 282 blz.
Alan Gratz is een Amerikaans auteur met een master in Engels onderwijs en een specialisatie in creatief schrijven. Hij schreef toneelstukken, radiocommercials en artikelen voor tijdschriften. Inmiddels is hij fulltime schrijver. Hij heeft veel boeken voor jongeren geschreven waarvan in Nederland zijn oorlogsroman De jongen die tien concentratiekampen overleefde ook bij Kluitman is verschenen. Een roman die mij zeer heeft geraakt en een van de redenen was om dit boek ook te willen lezen.
Vluchteling vertelt drie verhalen van drie kinderen. Alle drie in een andere setting, een ander tijdsgewricht en een andere beleving al hebben ze zeker heel veel raakvlakken. Josef is een Joodse jongen die in 1938 met zijn gezin per cruiseschip vlucht naar de andere kant van de wereld. Isabel vertrekt in 1994 uit het onrustige Cuba richting de Verenigde Staten op een gammel vlot. Mahmoud uit Syrië die in 2015 het oorlogsgeweld wil ontvluchten met zijn familie richting Europa.
Het boek is verdeeld in korte hoofdstukken. We beginnen bij Josef, dan Isabel en dan Mahmoud en zo wisselen ze elkaar af. Boven elk hoofdstuk staat de naam van de verteller, het jaartal en hoe lang ze van huis zijn. Juist doordat het korte en duidelijke hoofdstukken zijn, is er geen verwarring, ook al spring je van het ene verhaal naar het andere.
Vanuit het perspectief van de drie kinderen leef je als lezer mee hoe ze elk hun eigen avontuur beleven, maar die toch behoorlijk wat raakvlakken hebben en op elkaar lijken. De emoties, de angst voor het onbekende, het verdriet, de pijn, zijn bij alle drie tastbaar en zo geschreven dat je als lezer alleen maar ontroerd kan raken en door wil lezen om te weten hoe elk van de drie avonturen zullen gaan aflopen en zeker of ze goed af zullen lopen.
De schrijver weet je te raken en hoewel het drie op zichzelf staande verhalen zijn in elk een andere tijd is het de schrijver gelukt de verhaallijnen elkaar te laten raken en dat heeft mij verrast en vond ik erg mooi gevonden.
Dat het onderwerp (vluchten uit je eigen vertrouwde wereld en hopen het ergens beter te treffen) niet iets is van de laatste jaren maar eigenlijk zo oud is als de weg naar Rome, wordt in dit verhaal nog eens benadrukt. Het is helaas iets wat er altijd al was en al blijven we hopen dat het ooit niet meer nodig zal zijn, vraag ik mij af of deze hoop wel realistisch is. Zolang het speelt hoop ik wel dat er begrip zal zijn voor deze vluchtelingen en dat mensen niet altijd maar een (negatief) oordeel hebben. Misschien moeten ze eerst maar eens dit boek lezen en bedenken dat iedereen een verhaal heeft wat gehoord mag worden voordat ze hun mening geven.
Vluchteling is een jeugdboek maar ook een aanrader voor volwassenen .
