Nu al een standaardwerk!

Kinderprenten, volksprenten, centsprenten, schoolprenten – Vantilt – 1004 blz. – € 75,- (tot 15 februari, daarna € 89,95)

10423275_602955243161326_1388917014892338693_n (2)Bijna niet te tillen, zo zwaar. Daarom eerst de cijfers. Het boek weeg zes pond en twee ons en telt meer dan duizend bladzijden. Maar niet alleen wat betreft de omvang is de 15 november j.l. gepresenteerde publicatie Kinderprenten, volksprenten, centsprenten, schoolprenten : Populaire grafiek in de Nederlanden 1650-1950, kortweg KVCS, imposant. Nog meer indruk maakt de inhoud. Het is dan ook bijzonder verheugend dat het boek van de prentendeskundigen Nico Boerma, Aernout Borms, Alfons Thijs en Jo Thijssen er nu, na jarenlange arbeid, is. Dankzij hun gezamenlijke inspanningen en vooral gedegen onderzoekswerk, maar ook dankzij het lef van de Nijmeegse uitgeverij Vantilt die zo’n kostbare uitgave durfde uit te geven, is er nu een formidabel naslagwerk over een bijzondere categorie drukwerk, te weten eenzijdig bedrukte prenten die vanaf 1650 seriematig en in grote oplages zijn verspreid.

In eerste instantie ging het om kinderprenten, daarna volgden de volksprenten die voor een breder publiek werden gedrukt en vervolgens de industrieel geproduceerde centsprenten en de schoolprenten. Naast de productie worden in de KVCS de distributie, consumptie en de beleving van deze prenten behandeld. Daarbij is sprake van een opzet in vijf delen. In deel 1 wordt ingegaan op de prent als populaire grafiek. Aan de orde komen onder meer de relatie afbeelding-tekst, de productietechnieken, de distributie, de rol van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen in de productie en verspreiding van prenten, Friestalige prenten, notities van kinderen op prenten, historiografische aspecten en de verzamelaars van dit drukwerk. In deel 2 staan de uitgevers en drukkers van de prenten centraal, waarbij ook een karakteristiek wordt gegeven van de prenten die zij op de markt brachten. Deel 3 bevat een overzicht van de thema’s die in de loop der tijd op de prenten aan bod zijn gekomen, zoals religie, historische gebeurtenissen, allegorische voorstellingen, humor en satire, beroepsleven, militaire onderwerpen, folklore, natuur, topografie, techniek en opvoeding en onderwijs.

Deel 4 betreft een 232 pagina’s tellende, oogstrelende platenatlas die een ruime selectie aan prenten laat zien, voorzien van een korte toelichting. Het laatste deel van het boek bevat een vijftal bijlagen met productieoverzichten van de drukkers en uitgevers, overzichten van de thema’s en beelden, overzichten van de op prenten genoemde wederverkopers en hun uitgevers, overzichten van de houtsnijders, graveurs en tekenaars, en ten slotte een lijst van de openbare prentencollecties in Nederland en België.

De publicatie wordt afgesloten met een uitvoerig notenapparaat en samenvattingen van de eerste vier delen in het Nederlands, Duits en Engels. Alles bij elkaar kan de uitbundig geïllustreerde KVCS door zijn enorme rijkdom aan informatie nu al een standaardwerk worden genoemd. Als schier onuitputtelijke bron is het een meer dan waardige opvolger van de in 1962 verschenen publicatie De Volks- en Kinderprent in de Nederlanden van Maurits de Meyer, die lange tijd als belangrijkste naslagwerk van het genre werd beschouwd.

Janneke van der Veer

Andere recensies

De Franse boekenbrigade – Janet Skeslien Charles – Vertaling: Mieke Trouw-Luyckx – Luiting – Sijthoff – 350 blz. Het is waarschijnlijk niet zo bekend dat ruim honderd jaar geleden de bibliotheken in de wereld bijna uitsluitend gericht waren op volwassenen. En dan ook nog...
Lees verder Categorie: Historische roman
| Reageer!
Flubbertje Flip – Tosca Menten – Illustraties: Marijn van Wateren – Van Goor – 176 blz. Op de omslag van dit boek staat “Vrolijke verhalen (en soms een beetje vies)” en daar ben ik het helemaal mee eens. De verhalen zijn heerlijk om te...
Lees verder Categorie: Kinderboeken
| Reageer!
Joost de Vries – Hogere machten – Prometheus – 320 blz. De auteur heeft al drie romans (en de verhalenbundel Rustig aan, tijger) op zijn naam staan: Clausewitz, De republiek (winnaar van de Gouden Boekenuil) en Oude meesters. Kenmerkend daarin is zijn driestheid, ironie en humor. Hij...
Lees verder Categorie: Literatuur, Roman
| Reageer!