Schrijver kruipt in de huid van Joodse acteur
Terugkeer ongewenst – Charles Lewinsky – Signatuur -448 blz.
Terugkeer Ongewenst was de vermelding die de nazi’s achter de namen van Joden vermelden op de transportlijst richting Auschwitz. Dit boek vertelt het deels waargebeurde, deels fictieve levensverhaal van de Joodse acteur, entertainer en regisseur Kurt Gerron, die in de jaren twintig en dertig grote triomfen vierde in Berlijn. In 1933 vlucht hij voor de nazi’s en belandt via Wenen en Parijs in Nederland, waar hij onder andere optreedt in de Joodsche Schouwburg in Amsterdam en meewerkt aan verschillende Nederlandse speelfilms. Samen met zijn vrouw Olga wordt hij in 1943 geĂŻnterneerd in Westerbork en van daar gedeporteerd naar Theresienstadt, waar kampcommandant Rahm hem ‘vraagt’ een film te maken waarin het vernederende ghettobestaan wordt voorgesteld als een prettig verblijf.
“Dat je de verantwoordelijkheid op niemand kan afschuiven. Dat je had kunnen weten wat er komt. Dat je het had moeten merken. Ik was er te stom voor. Ik knabbelde aan het peperkoekhuisje en zag de heks niet.”
Deze opdracht weigeren betekent transport naar Auschwitz, maar meewerken betekent verraad aan zichzelf en aan zijn kunst. “Wie tussen de wolven terechtkomt, moet met ze meehuilen. Cantates zingen haalt dan niets uit. Ze hebben me alles afgenomen. Ik heb alleen nog mijn geweten.”
Dit duivelse dilemma is de rode draad van dit fascinerende boek. Dat Lewinsky het aangedurfd heeft om in de huid van de hoofdpersoon te kruipen, getuigt van lef. Zo heeft hij Kurt Gerron opnieuw tot leven geroepen. De cynische humor die je regelmatig doet grimlachen is onnavolgbaar. Ongelooflijk goed.
Wil je dit boek aanschaffen? Klik hier!
