Spitsvondige hervertelling van beroemde vossenverhalen
De schelmenstreken van Reinaert de Vos – Koos Meinderts – illustraties van 18 verschillende illustratoren – Hoogland & van Klaveren – 38 blz.
Ik heb het Middeleeuwse epos op school niet hoeven lezen, maar kende de verhalen wel via bijvoorbeeld toverlantaarnverhaaltjes die we vroeger bij ons thuis bekeken. Hoe die verhaaltjes precies gingen, weet ik niet meer, maar dit boek van Koos Meinders roept wel hetzelfde gevoel bij mij op: sfeervol, grappig, spannend, en ‘lekker ouderwets’.
Dat er in de hervertelling van Meinderts spelletjes worden gespeeld die in de middeleeuwen nog niet bestonden (monopoly, mens-erger-je-niet, ganzenborden) vind ik een vondst. Hiermee haal je de verhalen iets meer naar het nu, terwijl ze toch nostalgisch blijven, en daarnaast hebben die spelletjes in de verhalen vaak een humorvolle bijbetekenis. Met de humor en de rake taal van Meinderts zit je met dit boek sowieso goed. Ook de teksten die Reinaert in de mond gelegd krijgt, zijn scherp en geestig.
In dit mooi uitgevoerde boek gaat het niet alleen om de geschreven tekst maar ook om de paginagrote illustraties, waarbij ieder verhaal is geïllustreerd door een andere tekenaar. Het gevaar dat het een rommeltje wordt, kan dan om de hoek komen kijken, maar dat is bij dit boek niet het geval. Reinaert mag er dan op iedere tekening anders uitzien, het blijft hetzelfde sluwe personage dat in ieder verhaal zijn listen op zijn tegenspelers botviert. Achttien verhalen, achttien verschillende illustraties, die allemaal opvallen door hun eigenheid. De ene plaat zal kinderen meer aanspreken, de andere zal meer door volwassenen gewaardeerd worden, en weer andere door beide. Zo is er voor ieder wat wils, en is het boek voor een breed publiek aantrekkelijk.
Wat ik wel miste was een of andere vorm van inleiding, waarin we kennismaken met Reinaert, en met wie hij allemaal te maken heeft. Nu word je als lezer plompverloren het eerste verhaal ingegooid, zonder enige informatie vooraf over wie Reinaert eigenlijk is. Voor volwassenen helemaal niet erg, voor kinderen wel wat lastig, denk ik. Dit geldt hier en daar ook voor het woordgebruik, en de soms wat ingewikkelde zinsconstructies. Meinderts is er met dit boek erg goed in geslaagd om het de volwassen lezer naar de zin te maken, maar voor kinderen vond ik het soms wat aan de moeilijke kant. Het verhaal ‘Te biecht’, bijvoorbeeld, was levendiger geweest als Reinaert zijn zonden actief had beschreven, in plaats van de wat droge opsomming die het nu is. Hoewel het woord ‘fiezelevozen’ in dat verhaal dan wel weer verrukkelijk is.
Ik zie De schelmenstreken van Reinaert de Vos meer als voorleesverhalen voor 9+, dan als boek dat kinderen zelf zouden gaan lezen, maar het is onbetwistbaar een prachtig vormgegeven, fraai geïllustreerd (met een sfeervolle cover van Charlotte Dematons), spitsvondig en humorvol geschreven boek, dat zeker niet mocht ontbreken in de canon van toegankelijk hervertelde klassiekers. Blij dat Koos Meinerts die schone taak op zich heeft genomen.
