Verwarring en frustratie

Als ik doodga voor ik opsta – Emily Koch – Vertaling: Sjaak de Jong – Prometheus – 320 blz.

Emily Koch werkte jarenlang als journalist in Bristol, maar stopte met haar baan om een mastergraad in Creative Writing te halen aan Bath Spa University. In samenwerking met schrijver Alison Powell is ze ook een van de oprichters van Writeclub – die regelmatig schrijfevenementen organiseert in Bristol. Als ik doodga voor ik opsta is haar debuut.

Alex is verslaggever bij de Bristol Post en 27 jaar als hij een klimongeluk krijgt. De val van bijna twintig meter overleeft hij wel maar hij raakt in een coma. Iedereen denkt dat hij niet meer wakker zal worden. Maar ondanks dat testen anders uitwijzen hoort Alex alles wat er rondom zijn ziekenhuisbed wordt gezegd.

‘Ze hebben er geen idee van dat ik bij bewustzijn ben; de testen tonen niet de hersenactiviteit waarvan ik zo ontzettend graag wil dat ze die zien’.
Er wordt op een gegeven moment geopperd dat een milde dood misschien het beste is. En zijn vriendin moet hem maar vergeten en verder leven. Maar dan zijn er aanwijzingen dat zijn ongeluk misschien helemaal geen ongeluk was. Ondertussen is het enige dat Alex doet de hele dag denken en herinneringen op halen. Ook probeert hij regelmatig duidelijk te maken dat hij wel bij bewustzijn is, maar wat hij ook probeert, dit lukt niet.

Als ik doodga voor ik opsta verhaalt vanuit het perspectief van Alex, in de eerste persoon. In de proloog is te lezen dat er voor het ongeluk problemen in zijn relatie zijn. Een fragment waar je later in het boek regelmatig aan terugdenkt. Daarna wordt de lezer op rustige wijze meegevoerd met de gedachten van Alex. Op de momenten dat hij duidelijk probeert te maken dat hij wel bij bewustzijn is proef je de onmacht en frustratie als dat niet lukt. Er wordt een goed beeld geschetst van hoe het is om opgesloten te zitten in je eigen lichaam.

‘Ik had mijn kans voorbij laten gaan. Ik ben bij bewustzijn! schreeuwde ik tegen ze. Jullie moeten zorgen dat ik hieruit kom!’

Verder kabbelt het verhaal voort en ondanks dat er momenten van spanning zijn is dit eerst net te weinig om dit boek het echte thrillergevoel mee te geven. Wel blijft voortdurend de vraag open of het nu een ongeluk was of een aanslag op zijn leven en het willen weten hoe het nu zit laat doorlezen. En dat is maar goed ook want des te verder in het verhaal worden er spannende en zelfs benauwende fragmenten toegevoegd en begint het langzamerhand meer op een thriller te lijken. Vooral als Alex doorkrijgt hoe het zit en hij niet bij machte is iets te ondernemen. De grote verrassing zit in de plot en daarmee heeft Koch met Als ik doodga voor ik opsta een prima debuut neergezet.

Wendy Wenning

Beklemmende en realistische thriller

Door een klimongeluk ligt Alex al anderhalf jaar in een coma. Zijn familie praat voorzichtig over levensbeëindiging. Wat niemand weet, is dat Alex kan horen wat er in zijn kamer wordt gezegd en dat hij af en toe vage schimmen kan zien; hij lijdt aan het zogeheten locked-in-syndroom. Dan hoort hij dat zijn ongeluk misschien een moordpoging was. De schrijfster neemt ons mee in het geheugen van Alex. Hij wil dit mysterie ontrafelen voordat zijn behandeling wordt stopgezet en hij komt te overlijden.

Emily Koch is er in haar debuut in geslaagd een spannend verhaal neer te zetten. Iets wat bijna onmogelijk lijkt als je vanuit het perspectief schrijft van iemand die niet kan praten of bewegen en door iedereen als kasplantje wordt gezien.
Maar door de goede karakterschetsen en de angstige en beklemmende situaties word je het verhaal echt ingezogen.

“Mijn hand sliep, een gewaarwording die tot voorbij mijn pols doortrok. Ze bleef even naast mijn bed staan, streelde mijn prikkende vingers.
‘…nieuwe loopschoenen zijn goed, maar ik twijfel of ze net zoveel steun geven en ik weet heus wel dat mijn voet te veel doorzakt…’
Terwijl ze mijn knokkels bleef aaien, boog ze zich over me heen en gaf me een zoen op mijn voorhoofd. De pijn in mijn arm nam af en ik wendde al mijn geestkracht aan om haar over iets belangwekkenders te laten praten. Ik wilde wel luisteren – het was beter dan de afstompende stilte die ik doorgaans op repeat had staan – maar soms was wat ze verkoos te vertellen zo banaal dat ik er gek van werd.“

Het verhaal wordt elke keer een beetje spannender gemaakt. Alex komt erachter dat zijn vriendin wordt gestalkt, maar door wie? Je voelt de onmacht die Alex voelt, omdat hij niks kan doen om haar te beschermen. Heeft de moordzaak waar Alex aan werkte als journalist er iets mee te maken, of moet hij het toch in de familie- en vriendenkring zoeken? Zal het Alex lukken om de moordenaar te vinden voordat hij dood gaat? Gaat Alex wel dood of komt hij uit zijn coma? Allemaal vraagstukken die het tot het einde toe spannend houden.

Het boek heeft fijne, korte hoofdstukken en de schrijfstijl van Koch is prettig en toegankelijk. Maar wat vooral heel goed is gedaan, is dat het allemaal heel realistisch overkomt. De auteur heeft zich uitermate goed verdiept in het locked-in-syndroom.
Als ik doodga voor ik opsta is een erg goed debuut en ik hoop dat er meerdere boeken van Koch’s hand zullen volgen.

Erica Ganzevles

Andere recensies

De Franse boekenbrigade – Janet Skeslien Charles – Vertaling: Mieke Trouw-Luyckx – Luiting – Sijthoff – 350 blz. Het is waarschijnlijk niet zo bekend dat ruim honderd jaar geleden de bibliotheken in de wereld bijna uitsluitend gericht waren op volwassenen. En dan ook nog...
Lees verder Categorie: Historische roman
| Reageer!
Flubbertje Flip – Tosca Menten – Illustraties: Marijn van Wateren – Van Goor – 176 blz. Op de omslag van dit boek staat “Vrolijke verhalen (en soms een beetje vies)” en daar ben ik het helemaal mee eens. De verhalen zijn heerlijk om te...
Lees verder Categorie: Kinderboeken
| Reageer!
Joost de Vries – Hogere machten – Prometheus – 320 blz. De auteur heeft al drie romans (en de verhalenbundel Rustig aan, tijger) op zijn naam staan: Clausewitz, De republiek (winnaar van de Gouden Boekenuil) en Oude meesters. Kenmerkend daarin is zijn driestheid, ironie en humor. Hij...
Lees verder Categorie: Literatuur, Roman
| Reageer!