Vliegen als een arend

Arend – Stefan Brijs – Atlas – 270 blz.

Het vorige boek dat ik van Stefan Brijs heb gelezen was De Engelenmaker. Ik was een dagje ziek en heb het in een ruk uitgelezen. De schrijfstijl van Stefan Brijs is feitelijk maar precies, de vreselijkste dingen worden klinisch beschreven en tot in detail verteld. Tegelijkertijd weet hij je te pakken, hoewel er afschuwelijke dingen gebeuren raak je zo gefascineerd dat je door blijft lezen. Dit effect wordt ook bereikt in zijn roman Arend, al is het minder pakkend en overtuigend. Arend is een dikke jongen die nooit geboren had mogen worden. Zijn moeder is duidelijk niet blij dat ze hem gekregen heeft en mishandelt hem onophoudelijk. De jongen laat het over zich heen komen en zoekt zijn heil in dromen over vliegen. Hij wordt bovendien bijgestaan door zijn manke buurman die zich over de jongen ontfermt.

Hoewel de hoofdpersoon ongetwijfeld aan het kortste eind trekt, heeft zijn omgeving het er niet gemakkelijker op. Zijn moeder heeft het al zwaar te verduren tijdens haar zwangerschap. Als hij dan eenmaal geboren is, blijkt hij niet alleen emotioneel instabiel maar ook lelijk en ronduit incompetent. Sympathiseren met zo’n jongen is erg moeilijk, en de beschrijvingen die Brijs geeft maken het er niet makkelijker op.

‘Nog nooit had ze, in al die jaren dat ze lesgaf, een kind gezien met zo’n buitensporig figuur. Aan alle kanten puilde zijn lichaam uit. De vorm van de muts verraadde de enorme schedel die eronder schuilging, de wangen stonden bol, alsof er een wintervoorraad voedsel in was opgeslagen, en de hals en de schouders vormden samen een breed juk dat zwaar om te dragen moest zijn.’

Ondanks alles verdient de jongen op zijn minst medelijden, de fascinatie wint van de afschuw. Tot op een gegeven moment Brijs te ver gaat, het wordt ongeloofwaardig. ‘Arend hinkte weer achter zijn moeder aan, die er opnieuw stevig de pas had ingezet. Haar woorden maalden door zijn hoofd. Niet ademen. Niet dromen. ‘Arend wil ook dood,’ zei hij opeens. (…) Zijn moeder haalde haar schouders op en zuchtte eens diep. ‘Kom, doorlopen.’’
Hoewel het minder indruk op me maakte dan de Engelenmaker, heb ik dit boek toch weer in een ruk uitgelezen. De fascinatie wint van de afschuw, je wilt toch Arends verhaal uitlezen en kijken hoe hoog hij kan vliegen.

Li-Anne Krol