Vlot verteld, meeslepend verhaal
Vergeef ons – A.M.Homes – De Bezige Bij – 512 blz.
In haar roman Vergeef ons(May we be forgiven) doet A.M. Homes precies wat je van haar verwacht: ze bouwt een verhaal op rond een stel doorsnee Amerikanen, gooit daarin hun leven overhoop, doorspekt het geheel met (zwarte) humor en absurde ontwikkelingen, handhaaft een hoog tempo en laat dit alles tegelijk een subtiel commentaar zijn op de huidige samenleving in de Verenigde Staten. In meerdere recensies heeft het boek dan ook het predicaat ‘Great American Novel’ gekregen.
Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Harold Silver, een historicus van middelbare leeftijd die doceert en daarnaast al jaren werkt aan een lijvige biografie van Richard Nixon. Hij heeft een broer, George, die geslaagd is in het leven: baas van een televisiestation, rijk, een prachtig huis, jonge kinderen en een heel mooie vrouw, Jane. Harold vindt hem een tiran, een snoever, een bullebak.
De roman begint tijdens het vieren van Thanksgiving in het huis van George en Jane. Daar wordt Harold tijdens de afwas onverwachts vol op de mond gekust door Jane, wat zijn gemoedsrust in de weken daarna danig aantast. Wanneer George enige tijd later een aanrijding veroorzaakt waarbij een echtpaar in de andere auto omkomt wordt hij, omdat hij verward lijkt, in een inrichting opgenomen voor een psychiatrisch onderzoek. Harold, wiens echtgenote voor haar werk in het buitenland is, trekt tijdelijk bij Jane in om haar bij te staan.
Al snel ontstaat een verhouding tussen hen twee. Op een nacht ontsnapt George uit de inrichting, betrapt Harold en Jane en slaat vervolgens zijn vrouw de schedel in met de schemerlamp naast haar bed. Jane overlijdt in het ziekenhuis, George belandt in de gevangenis en Harold wordt benoemd tot voogd over de kinderen van George en Jane. Als hij tegelijkertijd zijn baan verliest en zijn vrouw hem verlaat, besluit hij het huis van zijn broer en schoonzus te betrekken, daar voor de kinderen te zorgen en zijn biografie af te maken. Deze omwenteling in Harolds leven wordt door Homes in een flitsend tempo in nauwelijks veertig bladzijden verteld.
De rest van de roman gaat over de consequenties van Harolds besluit. De essentie daarvan is dat hij een completer mens wordt doordat hij zich bewuster wordt van zijn naasten, zich realiseert dat hij
om hen geeft en met hen wil samenleven. Een gevoel dat haaks staat op de ontwikkeling in de maatschappij, waar mensen steeds vaker
geen echt contact meer hebben met anderen, of hoogstens via vormen van pseudocontact als twitter en Facebook. Zo samengevat lijkt dit enigszins zoet of moralistisch, maar die valkuil weet Homes te vermijden. Ze schrijft zonder opsmuk. De handeling is belangrijk, ontwikkelingen gaan snel. Veel daarvan heeft te maken met de gezinssituatie, maar ook maatschappelijke onderwerpen als justitie, bureaucratie, de medische wereld, kostscholen, ouderenzorg en internetseks komen aan bod. De soms typisch Amerikaanse situaties beschrijft zij met ironie en humor. De dialogen zijn ijzersterk en vaak geestig. Kortom: als lezer krijg je een veelzijdig en glashelder beeld van het hedendaagse Amerika. Verpakt in een vlot verteld, soms een beetje sterk aangezet, maar meeslepend verhaal.
